به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فرامرز رستمی چراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه 16 شهریور 1401، با اعلام این خبر گفت: «تیم تحقیقاتی از پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه طی عملیات میدانی با حضوردر محل قرارگیری 2 کشتی تاریخی به گل‌نشسته واقع در قروق تالش (ساحل کریم محله و پشته) و ساحل لَلِه‌رود شهرستان رودسر استان گیلان به بررسی، مطالعه و نمونه‌برداری متعارف از این دو اثر پرداختند.»
او افزود: «با توجه به بررسی‌ها و آنالیز‌های انجام شده، کاربری هر دو کشتی باری بوده و در نقل و انتقال کالا در مناطق آذربایجان و شوروی بیشترین فعالیت را داشته‌اند و از چوب درختان سوزنی برگ (کاج روسی-ساسنا) ساخته شده‌اند.»
رستمی چراتی تصریح‌کرد: «در این بررسی، نمونه‌برداری از محیط اطراف این دو اثر تاریخی و نیز بافت چوبی در قسمت بیرون و درون کشتی (لایه بیرونی داخل کشتی و آهن آلات و میخ‌های آهنی در بدنه) و نیز از عوامل میکروبی تشدید کننده در تخریب و تجزیه کشتی انجام شد و به‌دنبال آن آنالیز‌های لازم در دست بررسی است.»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، تفاوت عمده بین کشتی لَلِه‌رود و کشتی تالش را در این دانست که کشتی به گل‌نشسته در منطقه ساحل لَلِه‌رود در شهرستان رودسر در آب شیرین مدفون شده و بندرت فقط آنهم در زمانی که پیشروی و یا جزر و مدهای شدید آب دریا اتفاق بیفتد در معرض آب شور قرار می‌گیرد و شوره‌های اطراف آن بخصوص قسمت نمایان آن موید این موضوع است.
او خاطرنشان‌کرد: «با توجه به میزان شوری بسیار پایین آب و نیز pH به حالت خنثی آب اطراف، کشتی ساحل لَلِه‌رود از سلامت بیشتری برخوردار است و نیز به‌دلیل مدفون شدن بیش از هشتاد درصد از بدنه آن در زیر گل، پیش‌بینی می‌شود که سالم باقی مانده باشد، اما کشتی ساحل کریم محله قروق تالش عمده بدنه‌اش در معرض شرایط بیرونی و هم در معرض آب شور قرار گرفته است.»
رستمی چراتی افزود: «به‌دلیل وجود میخ‌های آهنی فراوان در بدنه که زنگ اکسید آهن زیادی ایجاد شده و از طرفی وجود یون‌های سولفات و نیترات و کلراید در آب دریا، سولفاته شدن بافت چوبی بدنه کشتی را تشدید کرده و این پدیده تخریبی در حال پیشرفت است و چون کشتی ساحل قروق در معرض هوا قرار دارد لایه اکسیدی و سولفاته شدن بر روی بدنه آن شدیدتر است.»
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با بیان‌اینکه در کنار این عوامل شیمیایی ناشی از فعل و انفعالات طبیعی، عوامل پرخطر انسانی نیز باعث تخریب فیزیکی بدنه این کشتی شده گفت: « از نظر سالم بودن و موقعیت مکانی بهتر، بدنه کشتی ساحل لَلِه‌رود، برای جانمایی از نقاط قوت بالاتری برخوردار است و از آنجا که عمق محل دفن کشتی ساحل لَلِه‌رود از سطح زمین بیشتر است، قابلیت جانمایی اکواریمی در محل برای آن توصیه می‌شود.»
به گفته این پژوهشگر، برای هر دو اثر تاریخی مورد مطالعه عملیات نجات‌بخشی، ثبت آثار و اقدامات لازم جانمایی از راهکارهای مهم و معقول در شرایط فعلی است.
رستمی چراتی افزود: «عملیات نجات‌بخشی هر دو کشتی با توجه به شرایط فعلی تقریباً مشابه هم است و اجرای فرآیندها بر طبق دستورالعمل‌های حفاظت و مرمت و نیز با همکاری و نظر کارشناسان پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری توصیه می‌شود.»
او اظهار کرد: «با توجه به مطالعات و کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفته و آزمایشات انجام شده توسط کارشناسان حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه در سال 1398 بر روی کشتی به گل نشسته در ساحل منطقه کریم محله از توابع قروق شهرستان تالش استان گیلان و نیز با بازدید و عملیات میدانی گسترده تر انجام شده توسط تیم حفاظت و مرمت پژوهشگاه از هر دو اثر تاریخی در شهریور ماه 1401 و تدابیر حفاظتی اولیه مسئولین استان گیلان و شهرستان تالش و لَلِه رود در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری نتایج قابل توجهی حاصل شد.»
او افزود: «به‌دلیل بحرانی بودن وضعیت این دو اثر ارزشمند تاریخی که در حال حاضر در شرایط نگهداری نامناسبی از جمله در معرض خطرات محیطی و عوامل انسانی قرار دارند، تاکید بر آن است که عملیات حفاظت و نجات بخشی اضطراری و بلافصل آن اجرا شود.»
رستمی چراتی در پایان گفت: «به موجب این امر مراحل دقیق اجرایی و نیز برنامه عملیاتی آن مستلزم تصویب طرح و نیز توافقات لازم با اداره کل و مدیریت شهرستانی است که در این خصوص طی جلسات تیم اعزامی از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با مسئولین استانی و مدیران شهرستانی ذیربط استان گیلان در شهریور 1401 پیشنهادات لازم عنوان و مقرر شد پس از توافقات به مرحله اجرا درآید.»
انتهای پیام/
