خبرگزاری میراث آریا: اگر کسی وسع مالی برای برگزاری مجلس عزاداری در مدت سه روز نداشت، یک روز آن را خود برگزار می‌کرد و دو روز دیگر را اهالی محل، به اشتراک هم هزینه‌های مجلس عزاداری را بر عهده می‌گرفتند.

وقتی کسی فوت می کرد، همسایه‌ها و آشنایان یکدیگر را آگاه می‌ساختند و همه دست از کار می‌کشیدند و جلوی خانه متوفی جمع می‌شدند. اگر زمستان بود بته‌های هیزم می‌آوردند و گُله گُله آتش روشن می‌کردند و هرچند نفری دور یک گله می‌نشستند و منتظر می‌شدند تا نعش را برای حمل به گورستان آماده کنند. (معمولاً مرده را در خانه خودش شستشو و غسل می‌دادند).

سپس مرده را در تابوت که در مسجد محل موجود بود، می‌گذاشتند و حرکت می‌دادند و جمعیت به دنبال آن به راه می‌افتاد. در حین حرکت جنازه مشایعین درگرفتن زیر تابوت به یکدیگر سبقت می‌جستند. عابران و کسبه نیز می‌دویدند و زیر تابوت را می‌گرفتند و چند قدمی بدرقه می‌کردند و به راه خود ادامه می‌دادند یا به مغازه‌های خود بازمی‌گشتند.

نارو گفتن:

در این حال مرده‌شوی که پیشاپیش جنازه درحرکت بود به صدای بلند می‌گفت:

- نارو...

و دیگران تکرار می‌کردند:

- نارو...

نارو کشیدن تا گورستان شهر ادامه داشت. حمامی جعبه‌ای که محتوی جزوات قرآن بود را حمل می‌کرد. در مراسم برگزاری مجلس تدفین و ختم، حمامی اموری نظیر قهوه دادن و پخش جزوات قرآن و ... را عهده‌دار می‌شد.

بر گور مرده:

روزهای دوم و سوم، اقوام نزدیک متوفی، صبح خیلی زود بر سر خاک مرده می‌رفتند. قاری در این روز، به صدای بلند می‌خواند:

یا الله، یا رحمن

در این مراسم به حاضران قهوه می‌دادند. پس از خاتمه این مراسم، از مزار به‌سوی منزل متوفی حرکت می‌کردند. در چند قدمی خانه، معرف خطاب به حاضران می‌گفت:

- کرم کردید، عاقبت شما به خیر، بر عمر و جان شما برکت، حبیب خدا باشید.

و مطالبی درباره گذشتگان و اجداد درگذشته بیان می‌داشت، به علما و بزرگان شهر دعا می‌کرد و به دنبال آن می‌گفت:

- فادخلوها به السلام. سرنگون با اعداء آل محمد.

عده‌ای در داخل خانه می‌شدند و بقیه، در حالی که به روح مرده رحمت می‌فرستادند، دنبال کار خود می‌رفتند.

عده‌ای از آن‌ها که داخل خانه شده بودند، کمی می‌ماندند و بعد می‌رفتند. عده‌ای هم صبحانه خود را در منزل متوفی صرف می‌کردند و می‌رفتند. خطیب در فواصل معین، ساعت برگزاری ختم را (در منزل یا مسجد) به اطلاع همه می‌رساند.

بارعام:

روز سوم (آخرین روز) عزاداری را بارعام می‌گفتند. در این روز صاحب‌عزا، نهار یا شام می‌داد. غذا به‌اندازه‌ای زیاد پخته می‌شد که هرکس وارد می‌شد به او غذا می‌دادند. در پایان سفره قاری برای آمرزش مرده روضه می‌خواند.

مجلس ختم:

در مجلس ختم، قاری سوره الرحمن می‌خواند. در هر برگردانی از آیه «فبای آلاء ربکما تکذبان» به همراه جمعیت، نام ائمه اطهار از پیغمبر (ص) تا امام دوازدهم (ع) را می‌خواند.

مراسم شب هفت و چهل:

در سمنان مراسم شب هفت و چهل برای مرده مرسوم نبود، اما در هر شب جمعه بر سر خاک او می‌رفتند و گریه و زاری می‌کردند و خرما یا حلوای نذری بین کسانی که به فاتحه اهل قبور آمده بودند، تقسیم می‌کردند.

گزارش از محمد احمدپناهی سمنانی پژوهشگر استان سمنان

انتهای پیام/

انتهای پیام/