حسن سپهر فر، پژوهشگر مردم‌شناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی در یادداشت ارسالی به میراث آریا نوشته است: این کلیسا دومین اثر ثبت‌ شده جهانی در آذربایجان غربی پس از تخت سلیمان تکاب به شمار می‌رود که می‌تواند در صورت توجه به یکی از کانون‌ها و مقاصد گردشگری تورهای خارجی تبدیل شود.

مراسم آیینی قره‌کلیسا در سال 1388 با شماره 52 در فهرست ملی میراث ناملموس ملی(با گستره استانی) و در سال 1399 نیز با تهیه پرونده مشترک ایران و ارمنستان در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید.

 قره‌کلیسا در 20 کیلومتری شمال شرق چالدران و بر روی مزار تاتائوس، یکی از حواریون حضرت مسیح(ع) احداث‌ شده و بعدها روی قبر او نمازخانه کوچکی ساختند که در قرن هفتم میلادی به کلیسای بزرگی تبدیل شد.

فرارسیدن ایام زیارت در قره کلیسا تحرُک و جنب‌وجوش خاصی در میان ارامنه برای ادای فرایض دینی پدید آورده و لذا هزاران ارمنی به‌عنوان زائر از اطراف‌ و اکناف ایران ازجمله شهرهای ارومیه، اصفهان، تهران، تبریز و مسیحیان کشورهای خارج از ایران مانند ارمنستان، فرانسه، ایتالیا و... خود را برای حضور در انجام اعمال و مناسک مذهبی و تطهیر روح و روان و پیوند با خالق خویش از طریق پیمودن کیلومترها راه خود را به این مکان می‌رسانند.

مراسم آیینی‌عبادی قره کلیسا که به لحاظ سالگرد شهادت طاطاووس (یکی از مبلغان مسیح) در این منطقه برگزار می‌شود ازجمله مراسم اقلیت‌های مذهبی ارامنه بوده که دارای ویژگی‌های مختص به خود هست.

زمان برگزاری این مراسم براساس تقویم شمسی ممکن است هرساله که طی روزهای پنجشنبه، جمعه و شنبه برگزار می‌شود، از 25 تیر تا هفته اول مرداد متغیر باشد.

درمجموع مراسم عبادی مذهبی ارامنه طی ایام زیارت شامل چند دعا است که هرکس بنا به تمایل خود می‌تواند در آن شرکت داشته باشد.

ذبح قربانی

زائرانی هم که حاجتشان برآورد شده باشد بنا به سنت معمول، از اوایل طلوع آفتاب از روستاییان محلی گوسفندی خریداری کرده و طی روزهای زیارت برای ذبح و قربانی به دست روستاییان قره‌کلیسا سپرده یا خود این وظیفه را برعهده می‌گیرند.

در خلال این ایام انجام آداب و مناسک زیارت تادئوس(طاطاووس) و دعاخوانی در کلیسا از صبح زود برای مردم عادی و به شکل فردی شروع می‌شود.

مراسم اصلی از صبح روز شنبه با نواختن ناقوس کلیسا و حضور اسقف و همراهی او با دیگر روحانیون مسیحی و مردم زائر شروع می‌شود.

برگزاری سرودهای مذهبی گروهی، سخنرانی اسقف ارامنه و علمای دینی، دعاخوانی و قرائت آیاتی از انجیل و انجام آیین‌ها و مناسک مختص همان روز مانند غسل‌ تعمید کودکان، برگزاری مراسم عقد ازدواج جوانانی که نذر کرده باشند در زیارتگاه تادئوس انجام می‌شود.

طواف دور کلیسا با همراهی اسقف و از همه مهم‌تر تقدیس و تبرک آب آمیخته با روغن مِرون  و پخش آن بین زائران حاضر و هم‌چنین نان متبرک شده مخصوص این روز که گرد و کوچک هستند، با انجام آدابی توسط اسقف ازجمله مهم‌ترین فرایض و آیین‌های ویژه این روز هستند.

 آیین‌ها و مراسم عبادی مذهبی قره کلیسا ازجمله مراسم عبادی ارامنه است که به‌صورت گروهی و فردی انجام می‌شود.

حضور و برگزاری این مراسم از ابعاد اجتماعی و فرهنگی برای ارامنه نه‌تنها از انگیزه‌های دینی، مذهبی و قومی (ادای نذورات، عبادات مذهبی فردی یا گروهی، قربانی کردن گوسفند و...) برخوردار است، بلکه تجدید دیدار با دوستان و حضور در منطقه برای استراحتی چند روزه از دیگر کارکردهای اجتماعی این زیارت در قالب گردشگری مذهبی به شمار می‌رود.

انتهای پیام/