شهرستان نظرآباد با برخورداری ازجاذبه‌های تاریخی-فرهنگی و همچنین زمین‌های کشاورزی و روستاهای عشایری همچون گلدره به عنوان یکی از ظرفیت‌های گردشگری البرز مطرح است که در صورت بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها می‌توان آینده خوبی برای توسعه گردشگری در این شهرستان پیش‌بینی کرد. دارا بودن محوطه ۹ هزار ساله ازبکی که شاخص‌ترین محوطه باستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود، از امتیازات بی‌نظیر این شهرستان است. علاوه بر این ۴۳ اثر تاریخی-فرهنگی و طبیعی از نظرآباد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند. از مهمترین تپه‌های تاریخی نظرآباد می‌توان به تپه چگینی، گازرسنگ، تینال تپه و ... اشاره کرد که در کنار بناهای تاریخی مانند دژ مادی تپه ازبکی، امامزاده ابوالحسن مسکین آباد، چهل دختران، مسجد حضرت ابوالفضل و... نام برد که در کنار جاذبه‌های طبیعی این شهرستان می‌توانند منجر به جذب گردشگران باشد.

تاریخچه نظرآباد

شهرستان نظرآباد با مساحت ۵۷۶ کیلومتر مربع و ۱۳۴۰ متر از سطح دریا به مرکزیت شهر نظر آباد در غرب استان البرز در دشتی نسبتاً هموار واقع شده و دارای دو بخش(مرکزی و تنکمان)، ۵ دهستان، دو شهر(نظرآباد و تنکمان) و ۵۳ آبادی دارای سکنه است.

در سال ۱۳۳۲ روستای نظرآباد با حدود ۷-۸ خانوار دامدار توسط میرزاعبدالله مقدم خریداری شد و احداث کارخانه پارچه بافی مقدم در نظرآباد، وضع آنجا را به کلی عوض کرد و آن را به صورت یک شهر کوچک مدرن تبدیل کرد. نظرآباد تا سال ۱۳۸۱ یکی از بخش‌های شهرستان ساوجبلاغ بود و در ۱۳ بهمن ۱۳۸۱ طی مصوبه شماره ۴۴۷۵۲ هیأت دولت تأسیس شد و با مرکزیت شهرنظرآباد یکی از شهرستان‌های استان البرز است. شهرستان نظرآباد دارای ظرفیت‌های بسیاری در حوزه‌های صنعت، کشاورزی و گردشگری است.  

تاریخی به قدمت بیش از ۹ هزار سال

بر اساس بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی، نظرآباد دارای پیشینه تاریخی کهنی است که تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی به ویژه تپه چگینی و محوطه ازبکی نشان از استقرار همیشگی جوامع انسانی از هزاره هفتم پیش از میلاد(حدود ۹۰۰۰ سال پیش) در این دشت را دارد.

شهرستان نظرآباد داری ۵۵ اثر تاریخی‌فرهنگی و طبیعی شناسایی شده است که ۴۳ اثر آن در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده که شامل ۳۴ تپه و محوطه، ۸ بنا و یک اثر منقول تاریخی-فرهنگی است.

تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی-فرهنگی

با توجه به موقعیت جغرافیایی شهرستان نظرآباد که در دشت قرار گرفته، باعث فراهم کردن شرایط استقرار جوامع اولیه روستایی در این دشت و بر پا کردن دهکده‌های نخستین شده است، از ۴۰ تپه و محوطه تاریخی که در شهرستان نظرآباد واقع شده، ۶ تپه مورد کاوش و پژوهش باستان شناختی قرار گرفته است. از تپه‌ها و محوطه‌های مهم نظرآباد می‌توان به محوطه ازبکی، تپه چگینی، انبار تپه و تینال تپه اشاره کرد.

منظر تاریخی فرهنگی ازبکی

نام ازبکی برگرفته از روستایی به همین نام می‌باشد که احتمالاً از دوران صفویه به بعد «اوز بیگی» و «ازبکی» تغییر یافته است که شامل تپه مرتفع مرکزی در اطراف آن ۹ تپه قرار گرفته است که مساحتی حدود صد هکتار را شامل می‌شود.

محوطه باستانی ازبکی دربرگیرنده تاریخی از اواخر هزاره هفتم پیش از میلاد تا دوره اسلامی است. ساکنین این محوطه علاوه بر کشاورزی و دامپروری با ذوب فلز نیز آشنا بوده‌اند. همچنین تبلت (لوح گلی) پرتوایلامی به دست آمده نشان از ارتباطات تجاری بین ازبکی و عیلام باستان دارد. مهمترین تپه‌های کاوش شده در محوطه ازبکی عبارتند از یان تپه، مارال تپه، جیران تپه، دوشان تپه و دژ مادی است.

بناهای تاریخی-فرهنگی

در شهرستان نظرآباد از دوره ایلخانی تا معاصر؛ شواهد روشنی از تحول معماری مشاهده می‌کنیم. به ویژه با توجه به جغرافیای بیابانی و نیمه بیابانی در جنوب شهرستان، معماری خشتی در بافت قدیمی روستاها و برخی از بناهای تاریخی خودنمایی می‌کند. از ۱۵ بنای تاریخی شناسایی شده در شهرستان نظرآباد، ۸ بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. از بناهای مهم تاریخی-فرهنگی نظرآباد می‌توان به آرامگاه امامزاده ابوالحسن مسکین‌آباد، امامزاده ابراهیم تنکمان، یخچال نجم‌آباد، امامزاده چهل‌دختر نجم‌آباد و خانه مرحوم دکتر مصدق اشاره کرد.

آرامگاه امامزاده ابوالحسن مسکین آباد

در نزدیکی روستای مسکین آباد قرار دارد. بنای اصلی شامل گنبد خانه و ایوان است. با توجه به شواهد به دست آمده، بنا در دوران ایلخانی ایجاد شده و در دوره صفوی و سپس قاجار باسازی‌هایی بر روی این آرامگاه انجام شده است.

امامزاده ابراهیم تنکمان

در سه کیلومتری جنوب تنکمان و دو کیلومتری شرق کریم آباد و در زمین‌های معروف به تکیه؛ آرامگاه امامزاده ابراهیم قرار دارد. بنا در دوران صفوی ساخته شده است و سنگ قبرهای موجود در اطراف بنا نیز مربوط به دوره صفوی و پس از آن است.

خانه مرحوم دکتر مصدق

خانه مرحوم دکتر مصدق در روستای احمدآباد و در میان باغی با باروی خشتی واقع شده است. بنا آجری و در دو طبقه ساخته شده است. این بنا مربوط به اواخر دوره قاجار است. ماشین دکتر مصدق که یک پونتیاک چیفتن مدل ۱۹۴۹ است و در دوره نخست وزیری خود از آن استفاده می‌کرده در این محل نگهداری می‌شود و در سال ۱۳۹۸ در فهرست میراث منقول به ثبت رسیده است.

فرودگاه آزادی

فرودگاه تفریحی-آموزشی آزادی از مناطق نمونه گردشگری استان البرز است که در جنوب غربی شهرستان نظرآباد و در نزدیکی روستای صالحیه قرار دارد و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور فعالیت می‌کند.

برخورداری از جاذبه‌های تاریخی در کنار ظرفیت‌های گردشگری کشاورزی و روستایی فرصت خوبی برای رونق گردشگری در این شهرستان فراهم کرده است که در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها می‌تواند به رونق اقتصادی این شهرستان بینجامد.

گزارش از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز

انتهای پیام/