عزیز مصطفایی، کارشناس مردم شناسی پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان/اورمانات در یادداشتی نوشت: قصه‌ها علاوه بر ارزش و اهمیتی که به‌عنوان میراث‌فرهنگی هر قوم  و ملتی که داشته‌اند، به سبب اشتراکات زیادی که با همدیگر دارند، سبب ایجاد درک و تفاهم جهانی میان ملت‌ها و فرهنگ‌های گوناگون شده‌اند، در نتیجه بخشی از میراث‌فرهنگی هر قوم، و پاره‌ای از میراث‌فرهنگی جهان به شمار می‌آیند. 

منظر جهانی هورامان/اورامانات به واسطه میراث‌فرهنگی ناملموس در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است، قسمی از این میراث با ارزش قصه‌ها و قصه گویی است که در اورامانات به"راز" معروف است. گوینده‌گان رازها در اورامانات اغلب پیرمردان و پیرزنانی هستند که این گنجینه ارزشمند در حافظه آنها به صورت نسل به نسل منتقل می‌شود. 

از ویژگی‌های رازهای اورامانات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: از زندگی روزمره مردم سرچشمه می‌گیرند و با آن پیوندی ناگسستنی برقرار می‌کنند که در بر دارنده میراث‌فرهنگی و مفاهیم حفاظت از محیط زیست است و از اسرار تاریک طبیعت پرده بر می‌دارد، فقط به گذشته محدود نمی‌شود بلکه باز تولید شده و مفاهیم جدید را در بر می‌گیرد.

رازهای اورامانات بهترین وسیله‌ای است که به کمک آن می‌توان همه افکار بلند و مفاهیم انسانی را به گروه مخاطب منتقل کند تا آنان نیز با ذوق و علاقه بشنوند و بخوانند و لذت ببرند. 

با وجود تغییر شیوه زندگی مردم در طی  زمان و تغییر و تحولات سریع به واسطه دنیای دیجیتالی در زمان ما و سیر زندگی مردم دنیا به سمت یک دست و یک شکل شدن هنوز در میراث جهانی هورامان/ اورامانات رازها یکی از شیوه‌های موثر آموزشی و تربیتی به حساب می‌آید و نقش بسزایی را در ایجاد و تحول مفاهیم  اخلاقی و اجتماعی کودکان ایفا می‌کنند.

پایگاه میراث جهانی هورامان/ اورامانات حفاظت و پاسداری گنجینه‌های میراث‌فرهنگی ناملموس این منطقه را از وظایف ذاتی خود دانسته و به همین دلیل مدیر و کارشناسان این پایگاه در برنامه پنچشنبه‌های قصه‌گویی که هر هفته توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان روانسر برگزار می‌شود، شرکت کرده و علاوه بر ایراد سخنرانی در رابطه با اهمیت میراث‌فرهنگی ناملموس و قصه‌گویی در منظر جهانی هورامان / اورامانات فضای همکاری در خصوص ثبت و ضبط این میراث‌فرهنگی  ارزشمند را فراهم کردند.

در طول برگزاری پنجشنبه‌های قصه‌گویی روانسر چندین گروه و در ابتدا بزرگسالان قصه‌گویی می‌کنند. مسئولان کانون در انتخاب بزرگسالان قصه‌گو را از والدین کودکان و نوجوانان مخاطب خود و همچنین پیرزنان ماهر در قصه‌گویی اورامانات است، این کار باعث شده خانواده‌ها به کانون و قصه‌گویی علاقه مند شوند و همچنین کودکان و نوجوانان با قصه های بومی و اصیل منطقه جهان اورامانات آشنایی پیدا کنند. 

گروه دوم قصه‌گوهای کانون فکری روانسر کودکان و نوجوانان هستند و از میان جمعیت مخاطب کانون انتخاب می‌شوند و به نوعی استعداد یابی به حساب می‌آید و علاقه و به نوعی رقابت مثبت و مفید کودکان و نوجوانان برای قصه‌گویی ایجاد کرده و این کار باعث شده است که با شروع پنجشنبه‌های قصه‌گویی در شهرستان روانسر ۲۵۰۰ نفر به جمعیت مخاطب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این شهرستان اضافه شود.

در نهایت گروه سوم قصه‌گوها مربیان قصه‌گو هستند، این گروه با توجه به اینکه تجربه لازم را دارند و آموزش کافی در قصه‌گویی دیده‌اند به نوعی مکمل دو گروه دیگر هستند و کودکان و نوجوانان به خوبی شیوه قصه‌گویی را از آنان یاد می‌گیرند. علاوه بر آن پنچشنبه‌های قصه‌گویی روانسر با نماهنگ‌های زیبا فضای شاد و مفرحی را برای کودکان، نوجوانان و خانواده‌های آنان فراهم می‌کند.

شهرستان روانسر یکی از شهرستان‌های است که در محدوده منظر جهانی هورامان/ اورامانات قرار گرفته است و دارای آثار پیش از تاریخ و تاریخی مهمی است و از این لحاظ در باستان‌شناسی غرب کشور جایگاه ویژه‌ای دارد. قدیمی‌ترین آثار سکونت انسان در اطراف روانسر به دوره پارینه سنگی میانی تا فرا پارینه سنگی باز می‌گردد، که حداقل بیش از ۵۰ هزار سال تا ۱۲ هزار سال پیش را شامل می‌شود که بقایای آن‌ها در غارهای کولیان و جاوری و همچنین رودخانه گراب (آوی خر) یافت شده‌ است. 

از دیگر کشفیات قدیمی روانسر یک دندان آسیای فیل است که مربوط به دوران یخبندان است و در نزدیکی شهرک روانسر کشف شده‌ است. از آثار مهم دیگر روانسر تپه موسایی است که از اوایل دوره مس و سنگ (حدود ۷ هزار سال پیش) تا زمان‌های اخیر مورد سکونت انسان بوده‌ است. دخمه روانسر که مردم روانسر به آن کوشک می‌گویند نیز در دیواره کوه قله در شمال شرقی روانسر واقع است که به دوره ماد باز می‌گردد.

از دیگر جاذبه‌های دیدنی و بسیار زیبای شهرستان روانسر غار قوری قلعه در بخش شاهو از شهرستان روانسر قرار دارد است. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر قرار دارد از غارهای کارستی منطقه است که احتمالاً غاری جوان است که حاصل فرایندهای انحلالی کواترنری است. قدمت آن به ۶۵ میلیون سال می‌رسد و تنها ۳۵ سال از شناسایی آن می‌گذرد و به عنوان اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده‌است. 

علاوه بر این وجود آثار طبیعی از جمله مناظر طبیعی و چشم‌اندازهای زیبا در فصل بهار می‌تواند روانسر را به عنوان قطب گردشگری طبیعی و البته کارست‌شناسی تبدیل کند. از دیگر نقاط دیدنی این شهرستان سراب روانسر و سراب جاوری است. این ظرفیت‌های بی‌نظیر تاریخی و فرهنگی در منطقه اورامانات و شهرستان روانسر فرصت ویژه‌ای را برای گفتن این رازهای کهن برای نسل جدید فراهم کرده است. 
 

انتهای پیام/