میراث آریا: گچمه‌بافی هنری زیبا، اصیل و ماندگار که حاصل هنر دست‌زنان عشایر کهگیلویه و بویراحمد است که همچون خورشید بر تارک ایران‌زمین می‌درخشد.
در بافت گچمه از پود استفاده نمی‌شود، بلکه از خامه‌ای که در بافت گلیم به کار می‌رود بهره می‌گیرند. بعد از چله‌کشی، در حاشیه و نقشه آن از بافت قالی استفاده می‌شود و به‌صورت برجسته بافته می‌شود.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد از گچمه برای زیرانداز و تزئین چادرها و خانه‌های خود استفاده می‌کنند.
این صنعت دستی ازنظر اقتصادی و اشتغال‌زایی برای بافندگان آن اهمیت ویژه‌ای دارد. بازار آن نیز پررونق است.
۲۰ سال پیش کارشناسان صنایع‌دستی که برای آموزش به منطقه سپیدار از توابع شهرستان بویراحمد رفته بودند با تولید دست بافته‌ای زیبا و منحصربه‌فرد از سوی یک بانوی ساکن منطقه مذکور مواجه می‌شوند که پیش از آن در هیچ جای کهگیلویه و بویراحمد مشاهده نشده بود آنان در ابتدای امر تولید این دست بافته زیبا را از ننه گل گل یاد می‌گیرند.
زنده‌یاد ننه گل گل آزاد گل» در دوران حکومت قاجار هنر گچمه بافی را در منطقه سپیدار شهرستان بویراحمد پایه‌گذاری کرد و اکنون میراث ۱۰۰ ساله این کهن بانوی کهگیلویه و بویراحمدی همچنان زنده است.
اکنون سال‌ها پس از مرگ ننه گل گل با ایجاد کارگاه‌های تولیدی، پرداخت وام و اعطای مجوز، تولید گچمه بافی در شهرستان بویراحمد رونق گرفته است.
گچمه بافی که از صنایع‌دستی انحصاری کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود دست بافته‌ای تشکیل‌شده از گلیم و قالی است که با گل‌های قالیچه‌ای بافته می‌شود.
در بافت گچمه از پود استفاده نمی‌شود، بلکه از خامه‌ای که در بافت گلیم به کار می‌رود بهره می‌گیرند، در مراحل تولید این دست بافته بعد از چله‌کشی، در حاشیه و نقشه آن از بافت قالی استفاده می‌شود و به‌صورت برجسته بافته می‌شود.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد از گچمه برای زیرانداز و تزیین چادرها و خانه‌های خود استفاده می‌کنند.
مواد اولیه گچمه نیز شامل نخ پشمی برای پود، نخ پنبه‌ای برای چله و رنگ‌دانه است و ابزارهای بافت گچمه نیز شامل دار گلیم‌بافی، دفتین و تیغ است.
اگرچه هنوز به خاطر تولد تازه این هنر، برای بسیاری از مردم بافت گچمه تازگی دارد اما گچمه به یکی از دست بافته‌های ارزشمند شهرستان بویراحمد تبدیل‌شده است. این هنر تازه تولد یافته گویای ذوق و سلیقه بانوان و غنی بودن سنت‌ها و آداب‌ورسوم ساکنان این سرزمین است.
احیای گچمه بافی در دولت سیزدهم
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بویراحمد گفت: گچمه بافی از هنرهای بومی و اصیل شهرستان بویراحمد است که سال گذشته احیا شد.
کاظم رحمانی افزود: ثبت ملی گچمه بافی در فهرست آثار ملی، راه‌اندازی چهار کارگاه تولیدی گچمه بافی از اقدام‌های مهم دولت سیزدهم برای رونق دوباره این هنر در شهرستان بویراحمد است.
او تصریح کرد: تاکنون ۱۰۰ نفر از علاقه‌مندان رشته گچمه بافی در شهرستان بویراحمد آموزش‌دیده‌اند که از این تعداد ۲۰ نفر فعالیت تولیدی دارند.
حمایت‌های دولت برای رونق بیشتر این دست بافته
رحمانی بیان کرد: دوره‌های آموزشی، اعطای پروانه فعالیت و پرداخت وام‌های ارزان‌قیمت از برنامه‌های میراث‌فرهنگی برای حمایت از تولید گچمه است. وی بیان کرد: برای راه‌اندازی کارگاه‌های صنعتی دستی رشته گچمه بافی بر اساس طرح پیشنهادی بین یک تا سه میلیارد ریال وام‌های ارزان‌قیمت پرداخت می‌شود. رحمانی تاکید کرد: پارسال ۳۰۰ میلیارد ریال تسهیلات بانکی به هنرمندان صنایع‌دستی شهرستان بویراحمد در رشته‌های گچمه بافی، جاجیم‌بافی، گلیم‌بافی و گوهرتراشی پرداخت شد.
او ادامه داد: ۱۶ هزار هنرمند صنایع‌دستی در شهرستان بویراحمد شناسایی‌شده که از این تعداد ۱۲ هزار نفر دارای پروانه فعالیت هستند.
رونق فروش گچمه بافی در نمایشگاه های ملی
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد نیز دراین‌باره می‌گوید: تولیدات گچمه بافی به علت اینکه به‌تازگی احیاشده کم است اما مقادیری از این محصول به خارج از کشور صادر می‌شود.
مهرنوش بهنیازاده افزود: محصولات تولیدی صنایع‌دستی رشته گچمه به‌صورت چمدانی به نام استان‌های دیگر به خارج از کشور صادر می‌شود.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: محصولات تولیدی گچمه در نمایشگاه‌های داخلی استان کهگیلویه و بویراحمد و در سطح ملی به فروش می‌رسد.
بهنیازاده با اشاره به اینکه بسیاری از کالاهای مصرفی ایرانیان از محصولات خارجی تشکیل‌شده افزود: می‌توان بافرهنگ سازی درباره ارزش محصولات صنایع‌دستی ازجمله گچمه بافی و معرفی تولیدات نمونه ایرانی به کاربردی شدن استفاده از محصولات مذکور کمک کرد.
انتهای پیام/
نظر شما