سپیده آشفته‌پور مسئول پژوهش اداره‌کل میراث‌فرهنگی گیلان در یادداشتی نوشت: روستا به عنوان یک مکان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، زیستگاه جمعی از مردم در خارج از محدوده شهرهاست که دارای هویت تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی مخصوص به خود است. هر کدام از روستاها با توجه به موقعیت، سابقه سکونتی، نوع فعالیت اقتصادی، شرایط فرهنگی و اجتماعی و… می ‎توانند جاذبه‎ های گردشگری متنوعی داشته باشند. 

بسیاری از برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه از گردشگری به مثابه رکن اصلی توسعه پایدار یاد می‌کنند. در این راستا، گردشگری روستایی نیز جزئی از صنعت گردشگری است که می‌تواند با برنامه‌ریزی اصولی و مناسب، شناسایی مزیّت‌ها و محدودیت‌ها، نقش مؤثّر در توسعه مناطق روستایی و در نتیجه تنوّع‌بخشی به اقتصاد ملّی برعهده داشته باشد.

گردشگری روستایی، شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی که امکان بهره‎مندی از منابع طبیعی و جاذبه‌های طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی فراهم می‌آورد.

بر اساس سالنامه آماری ۱۳۹۹، شهرستان لنگرود با مساحت ۴۵۸کیلومتر مربع دارای ۳ بخش، ۵ شهر، ۷ دهستان و ۱۷۷ آبادی دارای سکنه است. مناطق روستایی مستعد گردشگری روستایی شهرستان لنگرود از لحاظ موقعیت جغرافیایی و برخورداری از جاذبه‌های اکوتوریستی، سابقه تاریخی و فرهنگی به طور بالقوه جاذب مسافران و گردشگران زیادی است، این روستاها در موقعیت‌های پایکوهی، جلگه‌ای و کوهستانی قرار گرفته‌اند. در ناحیه جلگه مشاغلی از جمله شالیکاری، پرورش ابریشم، سبزیکاری  و در نوار ساحلی که در جلگه قرار دارد صیادی، صیفی‌کاری و فعالیت های گردشگری را شامل می‌شود. در ناحیه‌ کوهپایه‌ای، فعالیّت کشاورزی شامل: چایکاری، پرورش مرکبات، آبزی‌پروری و زنبور داری و در ارتفاعات بالاتر به دلیل وجود جنگل انبوه و مراتع فراوان، فعالیّتهای دامپروری رواج دارد. 

با توجه به بررسی‌ها و مطالعات انجام شده به نظر می‌رسد که گردشگری روستایی در شهرستان لنگرود یک پدیده خود انگیخته بوده و با توجه به تنوع جاذبه‌ها و برخورداری از توان لازم برای جذب گردشگران با سلیقه‌های متفاوت در سطح محلی، استانی، ملی و حتی بین‌المللی برخوردار است.

گردشگری روستایی در شهرستان لنگرود با محدودیت‌هایی از قبیل فقدان رتبه‌بندی و سطح‌بندی و به دنبال آن توزیع نامتناسب زیرساخت‌ها و خدمات گردشگری از جمله کمبود واحدهای پذیرایی و اقامتی، عدم تنوع واحدهای اقامتی و عدم پراکنش فضایی مناسب در عرضه خدمات گردشگری در روستاها مواجه است که مدت اقامت و ماندگاری گردشگران را کاهش می‌دهد.

گردشگران ورودی در غالب روستاها اغلب عبوری و محدود به بازدید چندساعته بدون اقامت و ماندگاری بالا هستند. همچنین تجمع جاذبه‌ها واماکن اقامتی و پذیرایی در برخی مناطق نظیر چاف وچمخاله‌عدم توسعه متوازن، تخریب منابع طبیعی، افزایش و تورم قیمت زمین را به همراه دارد.

در شهرستان لنگرود ۶ واحد هتل، یک واحد  هتل آپارتمان، ۷ مجتمع گردشگری، یک مهمانپذیر، ۹ خانه مسافر، ۴ مجتمع گردشگری، ۶ اقامتگاه بوم گردی و ۳۲ واحد پذیرایی دارای مجوز از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و  صنایع دستی استان گیلان وجود دارد. از این تعداد تاسیسات گردشگری تنها ۱۵ واحد در مناطق روستایی قرار دارد. بنابراین چه به لحاظ کمیت و چه تنوع وکیفیت نسبت به تعداد گردشگران ورودی، این شهرستان با کمبود مواجه هستند.

البته ذکر این نکته لازم است که تعداد زیادی واحدهای غیر مجاز و بدون مجوز در این شهرستان مشغول فعالیت هستند و ساماندهی آن‌ها همکاری و مشارکت جدی ارگانهای دیگری را می‌طلبد. که اگر صاحبان این مشاغل به معایب فعالیت بدون مجوز آگاهی داشته باشند قطعاً در خصوص اخذ مجوز اقدام لازم را بعمل خواهند آورد. 

اخیراً الگوهای نوین جهانی توسعه بر مدار توسعه محلی و بهره‌گیری از تنوع مکانی – فضایی استوار هستند. بنابراین شناسایی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مختلف در سطوح خرد فضاهای جغرافیایی باید در کانون توجه برنامه‌ریزان توسعه در این شهرستان قرار گیرد، از سویی، با توجه به محدودیت‌های مختلف اعم از مالی، فنی، زمانی و مانند آن، امکان بهره‌گیری و توسعه تمام ظرفیت‌ها در سطوح محلی در مدت زمان کوتاه وجود ندارد، لذا استفاده از روش های مناسب برای تعیین بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، به کمک معیارها و شاخص‌ها، ضروری است.

یکی از مشکلات مهم در اولویت‌بندی و توسعه فضایی گردشگری روستایی ضعف در سلسله مراتب نواحی گردشگری روستایی مبنی بر رابطه تعاملی میان روستاهای گردشگری است. بررسی ضرورت مسئله باید از دو بعد مورد توجه قرار گیرد. نخست، ضرورت توسعه خود فعالیت‌های گردشگری روستایی است و دوم، ضرورت بررسی مکان یابی و انتخاب مناطق مستعد گردشگری و برنامه‌ریزی آن‌هاست. 

بنابراین تحقق اهداف سیاست توسعه گردشگری در مناطق روستایی مستلزم اقدماتی چند است که مرحله گزینش روستاهای واجد ارزش، تعیین میزان حجم وهدایت نوع سرمایه‌گذاری وسرمایه گذاران در راستای توسعه زیرساخت‌های گردشگری از جمله مهمترین این اقدامات به شمار می‌رود. 

 با توجه به دلایل فوق حفظ منابع، بهره‌برداری خردمندانه و ارتقای ظرفیت های موجود طبیعی، فرهنگی و تاریخی و جلوگیری از تخریب، شناساندن ظرفیت ها، توزیع متعادل فعالیت‌های گردشگری و اولویت‌بندی روستاهای جاذب گردشگری روستایی، از راهکارهای لازم برای توسعه گردشگری روستایی در شهرستان لنگرود است.

در یک کلّیت منسجم می‌توان اهداف توسعه گردشگری روستایی را رشد تولید، افزایش درآمد و توجه به سرمایه‌گذاری محلی دانست و در جنبه‌های غیر اقتصادی نیز اهدافی چون جلوگیری از مهاجرت و حفظ آداب و رسوم را به دنبال دارد.

انتهای پیام/