میراث آریا: روستای برغان واقع در شهرستان ساوجبلاغ و درامتداد جاده کردان و ۱۳ کیلومتری شهر کرج واقع شده است. پس از گذر از روستای جلنگدار بخش کوهسار و گذر از روستاهای سیاهکران،حسن آباد، علاق بند و طالیان به روستای تاریخی و زیبای برغان می‌رسیم. این محل آخرین روستای این جاده است که در مختصات جغرافیائی ۵۰ درجه و ۵۶ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی واقع شده است.

 البته مسیر دیگر برای رسیدن به این روستا از مسیر جاده آتشگاه در انتهای باغستان کرج است که پس از گذر از منطقه تفریحی میان‌راهی عسل و طی مسیر حدود ۱۰ کیلومتر می‌توان به این روستا رسید. ارتفاع روستای برغان از سطح دریا ۱۶۵۰ متر است و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در اواخر پاییز و زمستان سرد است.

 رودخانه‌های شاهرود و سنج که از کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرند از کنار این روستا عبور می‌کنند. بازار و برخی خانه‌های قدیمی آن از آثار باقی‌مانده از دوره قاجار است. در این روستا درختان کهنسالی با عمر بیش از ۱۰۰۰ سال به چشم می‌خورد که نشان از سابقه کهن این روستا دارد. گوجه برغان " یا "آلو برغانی که شهرت منطقه ای دارد از محصولات باغداری این روستا به شمار می رود.

 از لحاظ بافت مسکونی، این روستا دارای بافت متمرکز است و مصالح عمده به کار رفته در آن سنگ، خشت گل و چوب است. البته در دهه‌های اخیر با ساخت ویلاهای ییلاقی در این منطقه ترکیب بافت روستا از حالت سنتی محض خارج شده است و بناهای جدید غالبا با الگو پذیری از معماری شهری چهره روستا را دگرگون کرده‌اند. هر چند گسترش بناهای جدید باعث دگرگونی ملموسی در چهره سنتی این روستا شده ولی گستره باغ‌ها و مزارع سرسبز پیرامون رودخانه‌های شاهرود و سنج منظره چشم نوازی را به این منطقه زیبا داده است.

آثار تاریخی روستای برغان

از آثار تاریخی موجود در روستای برغان می‌توان به حسینیه اعظم برغان، پل تاریخی، بازار برغان، و تپه باستانی کش‌کلا اشاره کرد که از ارزشمندترین آثار استان به شمار می‌روند. 

همچنین تعزیه که از نمایش‌های مذهبی ایام محرم است و به نام همین روستا به ثبت ملی رسیده، از مراسم سنتی این روستا به شمار می‌رود. تعزیه که در دهه اول محرم در محل حسینیه تاریخی اعظم برغان به نمایش درمی‌آید که بر اساس قدیمی‌ترین نسخ تعزیه اجرا می‌شود و افراد زیادی را برای مشاهده به این روستا می کشاند. 

حسنیه اعظم برغان 

این حسینیه در داخل روستای برغان واقع شده و بر اساس کتیبه سر در آن قدمتش به حدود ۵۷۰ سال می‌رسد پس از ورود به حسینه رواق‌هایی در دو طبقه که با دیوارها و تیرچه‌های چوبی منبت کاری از یکدیگر جدا شده اند به چشم می‌خورد. این رواق‌ها محل استقرار عزاداران و تماشاچیان تعزیه است. در ضلع غربی و شرقی حسینیه پنج رواق وجود دارد و در ضلع شمال رواقی که به شکل ایوان است محل استقرار خان بوده که به خان نشین معروف است.

سقف این حسینیه فقط رواق‌ها و خان‌نشین را پوشانده است و قسمت وسط که بالای سکوی اصلی و محل برگزاری تعزیه است بدون سقف است. در گوشه یکی از رواق‌ها منبر قدیمی حسینیه که خود آن نیز از آثار ارزشمند تاریخی به شمار می رود قرار دارد.

روبروی حسینیه اعظم برغان در قسمت شمال آن مسجد قدیمی جامع برغان وجود دارد که توسط یک طاق‌نما به هم متصل شده‌اند. در حیاط مسجد جامع روستا دو چنار کهنسال که قطر یکی حدود دوازده متر و دیگری حدود ده متر است به چشم می‌خورد. داخل درخت بزرگتر کاملا خالی شده و درخت کوچکتر که در قسمت جنوبی واقع شده کاملا توپر و سبز است. 

کش‌کلا 

ضلع شمال روستای برغان تپه‌ای به ارتفاع حدود ۱۲۰ متر نسبت به زمین‌های همجوار آن وجود دارد که به کش‌کلا معروف است. کش به معنی خشک است و کلا واژه تغییر یافته قلعه است. در گذشته بالای این تپه قلعه‌ای باستانی وجود داشته که متاسفانه امروزه چیزی از آن باقی نمانده است. در دامنه تپه، قطعات فراوانی از سفال‌های مربوط به دوران اسلامی به خصوص از دوران ایلخانی تا دوره قاجاریه مشاهده می‌شود. وجود قطعات سفال و درختان کهن از قدیمی بودن این تپه گواهی می‌دهد. 

همچنین مقابل تپه کش‌کلا و در دامنه جنوبی دره شاهرود زیارتگاهی معروف به چهل دختر یا پیر سیبدارک وجود دارد. در این محل درخت سیب قدیمی و کهنسالی وجود دارد و قبرستان برغان نیز بر روی این تپه واقع شده است. 

از غذاهای معروف روستای برغان می‌توان به دیزی محلی، انواع کباب و فسنجان اشاره کرد. همچنین توت، گردو، عسل و لبنیات از انواع سوغاتی‌های روستای برغان است. 

در انتهای این روستا مسیری است که به سمت آتشگاه می رود، پس از گذر از پیچ و خم‌های بسیاری در ادامه مسیر خود به محله آتشگاه کرج متصل می‌شود. برای کسانی که از کرج مستقیما قصد سفر به روستای برغان را دارند این مسیر راه دسترسی خوبی به روستا است. در میانه این مسیر تفرجگاه میان‌راهی عسل قرار دارد که جذابیت‌های خاص خود را داراست. این تفریحگاه که توسط بخش خصوصی اداره می شود و دارای امکانات تفریحی از جمله پیست اتومبیلرانی، کارتینگ، دریاچه مصنوعی، رصد خانه، رستوران سنتی و تالار پذیرائی است. 

برغان چهاردهمین روستای برتر هدف گردشگری کشور

اخیرا ۹۷۹ روستای هدف گردشگری کشور در طرح ارزیابی و رتبه‌بندی روستاهای هدف گردشگری کشور بر اساس چهار شاخص‌ جاذبه‌، زیرساخت‌، توسعه گردشگری و پایداری مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد، ۳۰ روستا به عنوان برترین روستاهای هدف گردشگری معرفی شدند که روستای برغان، رتبه چهاردهم کشور را کسب کرد و در زمره روستاهای گروه A، به معنای روستاهای هدف گردشگری توسعه یافته قرار گرفت. 

گزارش از شیما عبداله‌خانی، براساس کتاب سیری در البرز اثر حامد قدردان

انتهای پیام/