به گزارش میراث آریا به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی، رجبعلی لباف خانیکی در جلسه‌ روایت مشهد اظهار کرد: هر خطی پیش از دوران صفوی، دارای مفهوم بوده است، نباید درسنگ نگاره‌ها به دنبال اشکال واضح باشیم چون حتی یک خط نیز دارای مفهوم است، سنگ نگاره‌ها که زبان گویای انسان هستند را می‌توان به چتد دسته تقسیم کرد. بخشی از آن‌ها سنگ نگاره‌های چوپانی هستند که به قولی توسط چوپانان نقش شده‌اند، بعضی دیگر به منزله خطابه هستند که توسط شخص هنرمند و آگاهی که قصد حرف زدن داشته، نقش شده‌اند، در اینجا اسطوره‌ها تصویر می‌شوند.

باستان شناس و پژوهشگر میراث‌فرهنگی افزود: نقش‌هایی چون بز کوهی، صلیب به عنوان تجسم روح بشر و سنگ نگاره پر تکرار تخت جمشید (شیر و گاو) که نماد نوروز است از جمله مواردی است که هرکدام داستان و مفاهیم زیادی در دل خود دارند که نباید به سادگی از آن عبور کرد.

او گفت: سنگ نگاره‌ها بسیار مهم هستند که با نگرش‌های مختلف قابل تفسیر هستند، موضوعی که باید صرفا کارشناسان بررسی و طبقه بندی و پژوهش شود، در نهایت باید مجموعه‌های گردشگری ایجاد شده و این سنگ نگاره‌ها نجات یابند.

این باستان شناس و پژوهشگر میراث‌فرهنگی در بخشی از این جلسه با تاکید بر اهمیت حفظ هویت به مثابه ریشه‌های یک درخت گفت: شناخت مالکیت با تغییر شیوه زندگی انسان از جمع آوری غذا به گردآوری غذا شکل گرفت و پس از آن غارها به عنوان محل سکونت شکل گرفت و این سکنی تفکر انسان را به فراتر از خود برد، این مرحله آغاز اسطوره‌سازی و تولد هنر است.

او ادامه داد: هنر پندارهای انسان را تجسم داد که مرحله بسیار مهمی است، انسان از طریق هنر سخن گفت و افکارش را جاودانه کرد، نخستین شکل ابراز تفاوت انسان با حیوان صفحات سنگی هستتد که از دوران ۲۰ هزار سال پیش( میان سنگی) شاهکارهای بسیاری می‌آفریند.

لباف خانیکی اظهار کرد: در حال حاضر باستان شناسان شناخت کاملی از انسان های آن دوران دارد، غارها جستجو شد و نخستین اقدامات انسان ردیابی شد، غار لاسکو در فرانسه مهم‌ترین غارهای انسان نخستین است که در حدود ۱۶ هزار سال قبل تمامی دیوارهای آن نقاشی شده است.

این باستان شناس تصریح کرد: تمام عناصر مدنیت در ایران شکل گرفته است، ریشه های اولیه این مساله باوجود اقدامات کارشناسی کم محرز شده است. نخستین نقاشی‌های روی سنگ دنیا در لاخ مزار بیرجند وجود دارد، تصاویری از الهه‌هایی که نماد خدا بوده است. همچنین در سمنگان افغانستان نیز آثار مشابهی وجود دارد. در کوهدشت لرستان نیز تعداد زیادی غار نقاشی شده وجود دارد.

لباف خانیکی گفت: نقش‌های کوهدشت توسط پرفسور مک برنی بررسی شده و با نگاره‌های شرق اسپانیا در دوران کهن مقایسه شده است مربوط به ۴۰۰۰ سال قبل! همچنین اثاری نیز مربوط به ۷ هزار سال قبل نیز کشف شده است.

او افزود: در منطقه جنوب غرب ایران نیز ۲۱ هزار سنگ نگاره فهرست شده است. همچنین در اورامانات و دهگلان، بیجار، طبس،دیواندره ،بجنورد، جاجرم و ....مجموعه هایی یافت شده است.

این باستان شناس گفت: اطراف مشهد یکی از بزرگترین گستره‌های وجود سنگ نگاره است. چشمه عسل، کمر سیاه، باغو، مایان سفلی، کلاته اهن، دهیار، زکریا، چشمه پونه، انتهای دلاوران، تجر و حج، خانرود، اردمه، مغان، مزار، سد طرق، کوه بابا، ترشک،سیاه سر،ویرانی، دیزدر، ارچنگ و ...مورد بررسی قرار گرفته و مجموعه ای وجود دارند. شاخص ترین ها در طرقبه شاندیز دره داغستان، دره خرگوش، دره دره سیرو ... قرار دارد و مهم تر از همه مجموعه بزرگ شتر سنگ و کمر مقبولا است.

لباف خانیکی در خصوص اهمیت این سنگ نگاره ها گفت: انسان از طریق سنگ نگاره ها خود را معرفی کرد، گذشته ما تا دوران شاه عباس صفوی پر از اشارات و استعاره هاست. بناهای قدیمی ما نیز چنین ویژگی دارد، صحن کهنه امام رضا(ع) نیز از این دست است، هنر اسلیمی که نماد پیچیدگی گیاه است به دوران اشکانی باز می‌گردد، سیمرغ و اژدها نمادهایی در اسطوره های ما هستتد که شاهکارهای ما در گذشته است.

سلسه نشست‌های روایت مشهد به همت مرکر اسناد اداره کل روابط عمومی شهرداری مشهد و با همکاری و مشارکت اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی برگزار می‌شود که این نشست با توجه به وجود سنگ نگاره‌های در اراضی نمایشگاه ین المللی مشهد در این مکان و با همکاری این مجموعه برگزار شد.

انتهای پیام/