زهرا جلوداریان، فعال رسانه‌ای در مورد وضعیت چهارتاقی نیاسر در یادداشتی نوشت: یکی از آثار منحصربه‌فرد شهر تاریخی نیاسر از توابع شهرستان کاشان که نه‌تنها در داخل کشور، بلکه در جهان شناخته شده و همه ساله گردشگران فراوانی را هم به‌پای ستون‌های محکم و قوی خود می‌کشاند، چهارتاقی نیاسر است که یکی از معدود چهارتاقی‌های سالم ایران نیز به شمار می‌رود.
این اثر ارزشمند تاریخی بر روی رشته‌کوهی واقع شده که از سویی، مشرف‌به منظره طبیعی شهر نیاسر و از سوی دیگر به چشمه اسکندریه، به‌عنوان شاهرگ حیاتی شهر، ختم می‌شود و در قسمت جنوبی بنا، چنار کهن‌سالی با قدمت چندین قرن، سرسبز و زیبا، سر به آسمان آبی برافراشته است.
در همسایگی این بنا، رصدخانه دانشگاه کاشان واقع شده که حضور پرشور دانشجویان همواره بر ارزش این مکان تاریخی، علمی، هرچه بیشتر افزوده، اما آنچه گلوی این بنای تاریخی را می‌فشارد معدن سنگ تراورتن است که باعث شده حیات این مجموعه با مخاطره مواجه شود.
در این خصوص قانون ماده ۱۶ و ماده ۲۴ وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌منظور صدور پروانه اکتشاف، معتقد به الزام به استعلام از برخی ادارات است که بر اساس آن داخل شهرها و حریم قانونی آن‌ها و حریم ابنیه تاریخی و موارد مشابه، صدور مجوز ممنوع است و نباید مجوز صادر شود.
در تابستان ۱۳۷۶ شهرداری نیاسر فعال می‌شود و در اسفندماه سال ۱۳۷۹ به درخواست شخص معدن دار در سطح یک هکتار، برای مکانی که محل وزرش باد شب و روز به‌سوی آبادی و گستره‌ای از تخت سنگ‌های صاف و تاریخی معروف به تخت نیاسر بوده، مجوز اکتشاف صادر می‌شود.
این مکان تاریخی به‌یک‌باره تبدیل به معدن سنگ تراورتن در داخل شهر و در حریم تنها چهارتاقی سالم ایران و همچنین در فاصله چندین متری چشمه اسکندریه می‌شود.
به گفته رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان، در مردادماه سال ۱۳۸۱ سازمان صنعت معدن و تجارت استان در محدوده و حریم قانونی حتی بر روی املاک مردم ۷۹ هکتار پروانه بهره‌برداری بدون کسب مجوز از ادارات مرتبط، مجوز معدن صادر می‌کند درحالی‌که با بررسی‌های انجام‌شده علاوه بر املاک مردم، حدود هشت هکتار زمین در این قسمت ملی و همچنین به گفته کارشناسان مابقی زمین‌ها هم مجهول‌المالک است که مدیر اداره راه و شهرسازی کاشان نیز در خصوص هشت هکتار زمین ملی، اعلام می‌کند که محل موردنظر هنوز به راه و شهرسازی کاشان واگذار نشده است و اسنادی در این خصوص موجود نیست، اما چرا این هشت هکتار زمین ملی باگذشت بیش از ۲۰سال از عمر شهرداری نیاسر هنوز به راه و شهرسازی واگذار نشده، که بر اساس قانون این املاک باید از منابع طبیعی به راه و شهرسازی منتقل شود.
اداره راه و شهرسازی کاشان در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ به اداره صمت در خصوص معدن تراورتن چنین مکاتبه می‌کند، مکان معدن تراورتن دارای کاربری گردشگری - تفریحی است که با فعالیت معدن مغایرت دارد و قسمتی از اراضی تحت تصرف معدن دار داخل اراضی دولتی است و ضروری است در اسرع وقت نسبت به رفع تصرف اقدام شود.
اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان نیز در آذرماه سال ۱۴۰۰ به معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان و اداره صمت طی مکاتبه‌ای بیان می کند که فعالیت معدن تراورتن و احداث کارگاه در حریم چهارتاقی نیاسر ممنوع است و درخواست اصلاح و پر کردن تخریب‌های معدن را دارد.
اداره صمت اصفهان مجوز معدن صادر می کند، نه استعلامی نه بازدید از موقعیت مکانی، زمین‌هایی که در مالکیت شخص و دولت نیست اما بااین‌حال هیچ مسئولی ناظر بر عملکرد این معدن نیست و فاصله چند قدمی باغات و زمین‌های کشاورزی وجود گردوغبار برای شهر و از بین بردن درختان در فاصله چند قدمی تنها چهارتاقی سالم ایران و چشمه اسکندریه، تردد لحظه به لحظه تریلرهای سنگ و تریلرهای معدن سنگ‌آهن از این مسیر به داخل شهر و اعتراضات شدید مردمی قابل تامل است.
تخریب‌های معدن سنگ تراورتن و انفجار معدن سنگ‌آهن بر روی رشته‌کوهی است که سرچشمه اسکندریه از آن نشات می‌گیرد و این نگرانی هرروز مردم این شهر است.
اکنون پرتگاه‌ها و گودال‌هایی مخوف و بسیار خطرناک در کنار زمین‌های کشاورزی و محل رفت‌وآمد مردم و گردشگران ایجاد شده است.
اگر در کنار چهارتاقی نیاسر به مناظر اطراف آن نگاه کنیم منظری بسیار زیبا از یک‌سوی و از سوی دیگر انگار یک منطقه جنگی با گودال‌های مخوف ایجاد شده که زیبنده ایرانی هنرمند و میراث دوست نیست.
شهری چنین پرآوازه به‌واسطه فعالیت دو معدن در معرض خطر نابودی قرارگرفته است.
سوالی که مطرح است این است که چرا معادن کاشان به‌جای اینکه یک ظرفیت اقتصادی باشند اکنون به یک بحران و تنش اجتماعی تبدیل‌شده‌اند؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت به‌این‌علت که قانون ماده ۱۶ و ماده ۲۴ وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌منظور صدور پروانه اکتشاف الزام به استعلام از برخی ادارات است، نادیده گرفته می‌شود.
آنچه طی این سال‌ها پیگیری، شاهد آن بودیم زمانی که موضوعی مورد نارضایتی مردم واقع و یا رسانه‌ای می‌شود، موردتوجه مسئولان در اصفهان و پایتخت قرارمی گیرد به‌ویژه در این دولت که معادن کاشان و نارضایتی مردم مورد رسیدگی ویژه قرار گرفته است و همواره امیدواریم که هرچه زودتر شاهد رسیدگی مسئولان و برطرف شدن این فاجعه باشیم.
انتهای پیام/
نظر شما