به گزارش میراث‌آریا، وحید سلطانی، مدیرکل حراست وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ابتدای نشست با اشاره به ضرورت توجه به موضوعات چالشی انقلاب اسلامی، پاسخ مستدل به آن را جهاد تبیین خواند و اشاره کرد: انقلاب اسلامی ایران در حالی به استقبال چهل و پنجمین سالگرد پیروزی خود می رود که به درختی قوی و تنومند در مواجهه با بحران های مختلف تبدیل شده و توانسته از بسیاری مخاطرات با موفقیت عبور  کند.

او افزود: اسلام‌محوری و ایمان به خداوند در تمام شئونحکمرانی موجب شده تا قدرت لایزال الهی بارها این انقلاب را از پرتگاه‌ها به صراط مستقیم هدایت کند، هدایت‌های راهبردی امامین انقلاب اسلامی از بدو پیروزی تاکنون موجب حفظ و ارتقای اصول استقلال و آزادی با محوریت اسلام شده است.

سلطانی با اشاره به رابطه روایت‌های تاریخی و هویت‌سازی جوامع انسانی آن را از عناصر مهم سازنده دانست و تاکید کرد: شیوه و محتوای روایتی که از فرهنگ تاریخی و تاریخ فرهنگی جامعه ذیل موضوع امنیت برای مخاطبان ارائه می‌شود در شکل‌گیری و شکل‌دهی به فرهنگ امنیت و بر هر گونه ادراکی از مقوله امنیت تاثیرگذاری مستقیم دارد. 

او تصریح کرد: شناسایی این درک فرهنگی از مقوله امنیت نرم‌افزارانه در بافت فرهنگ و جامعه ایران کنونی، امکان سیاستگذاری‌های چندوجهی توسط نهادهای مرتبط را برای ایجاد، حفظ یا تغییر و انعطاف در مقوله فرهنگ امنیت پدید می‌آورد.

توجه به ریشه‌های فکری و امنیت‌آفرین

در ادامه سه نفر از استادان دانشگاه به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند. علیرضا قاضی‌زاده استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی به نقش تکوینی روایت‌های تاریخی در جوامع پرداخت و معانی و روایت‌های سه گانه در نقل تاریخ را یادآور شد. 

او گفت: در نگاه اول گاهی تاریخ به معنای روایت رویدادهای گذشته موجب اقبال مخاطبان می‌شود و صرفا بیان تاریخ از حیث رخدادمحوری مدنظر قرار می‌گیرد. در رویکرد دوم تاریخ به معنای شناسایی دلایل و علل وقوع رویدادهای گذشته بحث می‌شود. در این رویکرد با ارائه اسناد و داده‌های معتبر محقق به دنبال شناسایی و تبیین گذشته‌نگر موضوع است.

قاضی‌زاده افزود: نگاه سوم تاریخ در قالب معنابخشی به حال و آینده از طریق تفسیر و روایت رویدادهای گذشته لحاظ می‌شود در این نگاه رویدادهای گذشته‌نگر از لحاظ معرفت‌شناختی و روش‌شناختی تعقیب می‌شوند. توجه به ریشه‌های فکری و گفتمانی مشروعیت و امنیت‌آفرین در یک کشور، تقویت انسجام اجتماعی، همبستگی ملی، پیوستگی میان ملت و دولت و مشروعیت نظام سیاسی از طریق این معنا حاصل می‌شود. تولید روایت خاص از رویدادهای گذشته و روایت تفسیرگرایانه به دنبال ساخت معنای مسلط در جامعه، تهدید هویت ملی، مشروعیت‌زدایی و شالوده‌شکنی است. تاریخ‌نگاری تفسیری از سوی جریانات مخالف انقلاب اسلامی با هدف هژمون کردن تفسیر مد نظر خودشان در جامعه از طریق تلفیق اطلاعات درست و نادرست و گمراهی مخاطبان صورت می‌پذیرد؛ بنابراین صیانت از تاریخ حقیقی انقلاب اسلامی در مصاف با تحریف‌های چندگانه اهمیت می‌یابد.

تحلیل دوران خفقان

یعقوب لطفی استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه اسناد تاریخ معاصر ایران سخنان خود را به موضوع «تاسیس، روش و منش ساواک» اختصاص داد. 

او به ارائه تاریخچه فعالیت امنیتی در ایران از سال 1304 تا 1320 به عنوان اولین مرحله از تاریخ امنیتی ایران پرداخت و نهادهایی مانند شهربانی کل کشور، پلیس سیاسی ورکن دوم ارتش را در این دوره موثر دانست. 

او گفت: دوره دوم از 1320 تا 1335 را در بر می‌گیرد. این دوران، آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی پس از خلع و تبعید رضا به جزیره‌ موریس بود. این دوران را عده‌ایاز جهت وجود آزادی‌های نسبی اجتماعی-سیاسی پس از دوران خفقان شدید رضاشاه دورانی خوب ارزیابی می‌کنند. این دوره که با شعارهای تبلیغی‌آزادی‌خواهانه‌ شاه همراه بود فضای بازی را برای رشد انواع گروهای سیاسی چپ و راست و اسلامگرا فراهم کرد و اقدامات تبلیغی این گروه‌ها موجب  گسترش روزافزون اقدامات آنها در جامعه شد.

لطفی افزود: در این دوره شهربانی کل کشور، فرمانداری نظامی تهران، رکن دوم ارتش، سازمان مخفی کوک و ژاندارمری فعالیت امنیتی داشتند. دوره سوم از 1335 تا 1357 با تاسیس ساواک در 1335 را دربرمی گیرد. حمایت سه گانه ایالات متحده، رژیم صهیونیستی و انگلستان در تاسیس، پشتیبانی و تجهیز فنی و آموزش موجب شد تا از ابتدا طراحی خارجی در این سازمان نقش پررنگی داشته باشد. ساواک دو هدف کلی داشت: الف) مقابله با فعالیت‌های بلوک شرق (کمونیسم) در ایران. ب) مقابله با فعالیت‌های دینی و اسلامی در داخل کشور.

او در پایان سخنانش به تشریح چهار دوره مدیریتی ساواک شامل بختیار، پاکروان، نصیری و مقدم پرداخت. 

دیگر سخنران نشست دکتر فرزاد پورسعید استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی بود که به موضوع «روایت تحریف‌شده مستند پرویز ثابتی» و دلایل پخش آن پرداخت. 

او گفت: مستند پرویز ثابتی با چه هدفی و به چه منظوری پس از 45 سال از سقوط رژیم پهلوی ساخته شده است؟ چرا یک مامور بلندپایه ساواک پس از سال‌ها به سیمای سلطنت‌طلبان آورده شده و به بازخوانی تجربه ساواک می‌پردازد؟ یکی از دلایل تطهیر ساواک از خشونت و شکنجه‌گری است و تلاش می‌کند چهره‌ای مترقی، وطن‌دوست و دلسوز از این سازمان امنیتی ارائه دهد. در این نگاه مخاطب اصلی نسل جدید جامعه ایرانی در داخل و خارج از کشور هستند. براین اساس کنش در چارچوب جنگ‌شناختی هدف این مستند بود. اما این هجمه لایه زیرین و پنهانی نیز دارد و آن خطاب به کارگزاران رسمی جمهوری اسلامی ایران است که دستگاه امنیتی ایران را نوعی پلیس سیاسی می‌داند که عمدتا سیاست‌ورزی‌های مخالف را کنترل می‌کند.

پورسعید تصریح کرد: علاوه بر این ثابتی می‌خواهد ثابت کند که رژیم پهلوی فروپاشید چون به اقتضائات کنش‌گری سازمان اطلاعاتی پایبند نبود و به سبب فشارهای حقوق بشری آمریکا و ضعف روان‌شناختی شخص محمدرضا پهلوی، سرکوب سیاسی را تا انتها به پیش نبرد. از این رو این مستند با چنین اهدافی تولید و منتشر شده است.

انتهای پیام/