به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، رضا امینی عضو هیأت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون ارائه دهنده این کرسی که احمد رمضانی عضو هیأت علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و پونه مصطفوی عضو هیأت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون ناقدان و فریار اخلاقی عضو هیأت علمی و مدیر گروه زبان و گوش پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون مدیر جلسه آن بود به بیان طرح مسئله پرداخت و به پرسش‌های ناقدان پاسخ گفت. 

رضا امینی عضو هیأت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در این نشست گفت: بررسی زبان‌های گوناگون جهان نشان می‌دهد که در آن‌ها نظام‌های شمارش مختلفی به کار برده می‌شود. برخی از این نظام‌ها از بقیه پُرکاربردتر هستند، و برخی بسیار کم‌کاربرد هستند، یا فقط نشانه‌هایی از آن‌ها ممکن است در یک زبان باقی مانده باشد. افزون بر این، با بررسی تطبیقی نظام‌های شمارش زبان‌ها از گذشته تا کنون، درمی‌یابیم که گرایشی جهانی برای هم‌گرا شدن نظام‌های شمارش وجود داشته است. بنابراین، زبان‌هایی که نظام شمارش چندگانه دارند را می‌توان درگیر تحولی زبانی دانست که آن‌ها را در مسیر پذیرش نظام شمارش غالب به پیش می‌برد. 

او تصریح‌ کرد: موضوع دیگری که درباره نظام شمارش زبان‌های مختلف باید بتوان توجه داشت، پیوند میزان پیچیدگی آن با میزان پیچیدگی زندگی و روابط گویش وران آن است. به سخن دیگر، هرچه شرایط زندگی گویشوران زبانی پیچیده‌تر شده، نظام شمارش آن نیز پیچیده‌تر شده است، چه این‌که نظام شمارش هر زبانی یکی از ابزارهای اصلی مورد نیاز هر جامعه‌ای در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی و علمی است. از این دیدگاه، می‌توان گرایش زبان‌ها به همگرا شدن با نظام‌های شمارش پُرکاربردتر را برآمده از کارآمدتر بودن این نظام‌ها و آسان‌تر بودن کاربرد آن‌ها در امور اقتصادی، اجتماعی و علمی دانست.  

عضو هیأت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون افزود: از نظر گستره، این پژوهش به تمام پهنۀ جغرافیایی که زبان‌های ایرانی در آن با زبان‌های ناایرانیِ پیرامون خود در تماس هستند توجه دارد، چه این‌که بدون توجه دقیق به چنین پهنه‌ای نمی‌توان تبیینی پذیرفتنی برای ویژگی‌های نظام شمارش برخی از زبان‌های ایرانی و ناایرانی که در برخورد با هم بوده‌اند، به دست داد. در عرصۀ نظام شمارش، این برخوردها، به‌طورخاص، میان زبان‌های ایرانی و برخی از زبان‌های ترکی‌تبار، زبان براهویی (از خانوادۀ زبان‌های دراویدی) و زبان جدگالی یا نومری (از دستۀ زبان‌های سِندی) دیده می‌شود که اثرپذیری آن‌ها از یکدیگر را در حوزه‌های واژگانی و دستوری دیگر نیز می‌توان دید. 

او گفت: بیش‌تر زبان‌های ایرانی و ناایرانی که اکنون در نظام شمارش آن‌ها چندگانگی دیده می‌شود، جامعه‌های زبانی کوچک و کم‌گویش وری دارند و حتی برخی از آن‌ها به‌شدت درخطر هستند و می‌توان پیش‌بینی کرد که در آیندۀ نزدیک از میان بروند. از نمونه‌های این دست زبان‌ها، می‌توان به زبان‌های ایرانی منطقۀ پامیر و منطقۀ آذربایجان و زبان‌های ترکی‌تباری همچون خلجی و گونه‌هایی از زبان ترکی در استان لرستان و همچنین گونه‌های زبانی جدگالی و براهویی در جنوب خاوری ایران اشاره کرد که آمارها و بررسی‌ها نشان دهندۀ درخطر بودن آن‌ها به درجات مختلفی است. 

امینی اظهار کرد: بنابراین، بررسی نظام شمارش این گونه‌های زبانی، در راستای مستندسازی آن‌ها و ثبت داده‌های آن‌ها نیز است، امری که می‌تواند امکان انجام بررسی‌های علمی بیش‌تر دربارۀ آن‌ها را، برای پژوهشگران آینده، فراهم کند. در این کرسی، نتایج از رهگذر بررسی چند زبان ایرانی و نایرانی به دست آمده است. به سخن دیگر، در وهلۀ نخست، داده‌های هر یک از این زبان‌ها بررسی شده، سپس با توجه به همانندی‌ها یا ناهمانندی‌های آن‌ها، مجموعه‌ای از نتایج به دست داده شده است.

انتهای پیام/