علی عابدی، کارشناس میراث فرهنگی در یادداشتی نوشت: در ایام محرم، مسجد و معابر روستا سیاه‌پوش شده آیین‌های عزاداری آغاز می‌شود و علم‌های چوبی که جلوی ایوان ورودی مسجد قرار دارند با پارچه‌ها و شال‌هایی که به امید برآورده‌شدن حاجتی نذر شده‌اند به دست صاحبان نذورات و ریش‌سفیدان آذین می‌شوند.
مجالس روضه بانوان که در تمام طول سال دایر است رونق بیشتری می‌یابد و هیئت‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی که غالب اعضای آن‌ها را جوانان و نوجوانان تشکیل می‌دهند، صبح در خیابان‌ها و معابر و شب در مسجد جامع عزاداری می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین آیین‌های این روستا در محرم شبیه‌خوانی است که قدمتی ۱۰۰ساله دارد، مراسمی که هر روز بعدازظهر در حیاط مسجد روستا به یاد یکی از حماسه‌سازان کربلا برگزار می‌شود و مجلس به نام او خوانده می‌شود.
مجلس مسلم بن عقیل، مجلس طفلان مسلم، مجلس حضرت علی‌اکبر (ع)، مجلس قانیا، مجلس حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) در روز تاسوعا، مجلس چهار سردار در عاشورا، مجلس شهادت امام حسن (ع) و شهادت امام رضا (ع) در ماه صفر از این جمله‌اند.
شبیه‌خوانی در دهنه اجاق به زبان ترکی و فارسی اجرا می‌شود و شبیه‌خوانان از روی نسخه‌های دست‌نویس آن را می‌خوانند. اوج مراسم محرم روستا در دو روز تاسوعا و عاشوراست.
روز تاسوعا
از سپیده‌دم تاسوعا هیئت عزاداری به راه می‌افتد و نذورات مردم نیز برای پخت حلیم هم‌زمان به سمت مسجد می‌آید. گوسفندان در جلو هیئت ذبح می‌شوند و به مسجد روستا تحویل داده می‌شوند. در روز تاسوعا در روستا قریب به چهل گوسفند نذری برای حلیم عاشورا ذبح می‌شود. حلیمی که با آرد تهیه می‌شود از صبح تاسوعا تا ظهر عاشورا و زمان اتمام شبیه‌خوانی بر روی آتش می‌ماند.
صبح عاشورا
آچولدی صبح عاشورا چالوندی طبل پر بلوا
دل‌ها همه ماتم‌زده عاشورای حسین است. هیئت عزاداری باز هم به راه می‌افتد، ولی این بار کوتاه‌تر از همیشه راه می‌سپرد و آرام و آهسته می‌رود تا کاروانی را با خود همراه سازد
کاروانی سبزپوش که یادآور کاروان اباعبدالله الحسین (ع) است که به کربلا وارد می‌شود. سال‌هاست شبیه‌خوانان در منزل یکی از اهالی روستا جامه شهید می‌پوشند و از آن‌جا به سمت مسجد جامع حرکت می‌کنند
مرحوم «حسین سخی» یکی از پیر غلامان اهل‌بیت (ع)، سال‌ها جامه‌دار گروه شبیه‌خوانی بوده است و با این که سال‌ها از فوت او می‌گذرد، هنوز هم لباس تعزیه در منزل او پوشیده می‌شود
شبیه‌خوانان آخرین تمرین‌ها را از روی نسخه‌های خطی که به زبان ترکی و فارسی است انجام می‌دهند.
امام‌خوان‌ها لباس سبز و آبی می‌پوشند و پرهای سبز به کلاه‌خود می‌زنند و اشقیاخوان‌ها جامه‌هایی به رنگ قرمز تند به تن دارند و با آستین‌های بالا زده و شمشیرهای آخته کمر به جنگ بسته‌اند؛ و آن‌سوتر حر بن یزید ریاحی است که جامه‌ای زردرنگ به تن دارد و کلاه‌خودی با پرهایی به رنگ زرد که دودلی و تردید او را نشان می‌دهد.
گروه امام‌خوان سوار بر اسب می‌شوند. اباعبدالله در جلو کاروان است حضرت عباس (ع) در سمت راست و علی‌اکبر (ع) در سمت چپ کاروان اهل‌بیت حرکت می‌کنند. چاوش‌خوانان چاوشی می‌کنند.
هرباش دا وار علامت سودای کربلا اولسن بیزمله عازم مینای کربلا
چه کربلاست که عالم به هوش می‌آید هنوز ناله زینب به گوش می‌آید
نوحه‌خوانی و زنجیرزنی دقایقی ادامه می‌یابد و سپس همه به گوشه‌ای می‌روند و آرام می‌نشینند تا شبیه‌خوانان روایت کنند کربلای حسین را
حر با لشکری هلهله‌کنان می‌آید و راه می‌بندد. امام خیمه را بر پا می‌کند و اتراق می‌کنند.
سعد و شمر نیز با لشکریان سوار بر اسب می‌آیند و رجز می‌خوانند گروه مخالف بر طبل جنگ می‌کوبند و مبارز می‌طلبند. حر نادم و پشیمان می‌آید و از امام رخصت میدان می‌طلبد و آن‌گاه نبردی نابرابر آغاز می‌شود.
حضرت علی‌اکبر (ع)، حضرت قاسم (ع) و حضرت عباس (ع) به‌نوبت به میدان می‌روند و جام شهادت می‌نوشند. جمعیت حاضر در مسجد در لحظه‌های شهادت اشک ماتم می‌ریزند.
اینک حسین (ع) تنها و بی‌یاور مانده است و صدای «هل‌من‌مبارز» اشقیا و «هل من ناصر ینصرنی» حسین (ع) بلند است که امام زین‌العابدین (ع) را با بدنی رنجور و بیمار به یاری پدر می‌کشاند.
اذان ظهر را که می‌گویند شبیه‌خوانان در نماز جماعت حضور می‌یابند و بعد از آن امام به یاری سلطان قیس پادشاه هند می‌روند که دیرهنگام شکار گرفتار شیری درنده می‌شود و امام (ع) را به یاری می‌طلبد (مجلس سلطان قیس)
حضرت علی‌اصغر شیرخواره را به‌سوی دشمن می‌برد و آنان با تیر سه شعبه سیرابش می‌کنند. در این بخش تعزیه تمام کسانی که طفل شیرخوار دارند به‌قصد تبرک کودک خود را به امام که بر اسب نشسته است می‌دهند و از آن‌سوی در آغوش می‌گیرند.
امام با اهل حرم وداع می‌کند و به میدان می‌رود. در اثنای شهادت، عبدالله بن حسن برادرزاده امام از دست عمه زینب می‌گریزد و خود را به قتلگاه می‌رساند و در آغوش امام به شهادت می‌رسد. کفنی که بر تن کودک است در پایان شبیه‌خوانی تکه‌تکه شده، به‌قصد تبرک به حاضران داده می‌شود. اشقیا به اهل حرم حمله می‌کنند و خیمه‌ها را آتش می‌زنند و شمر سر امام را از قفا می‌برد.
شبیه‌خوانی با سلام به امام شهیدان و امام‌زمان به پایان می‌رسد و جمعیتی بالغ بر ۳۰۰۰ نفر با حلیم نذری پذیرایی می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما