میراث‌آریا: گردشگران با اطلاع از قرار گرفتن محوطه شهر باستانی جندی‌شاپور و آرامگاه تاریخی یعقوب لیث با گنبد بسیار خاصش در مسیر میراث جهانی چغازنبیل، شوش، کارونسرای افضل و سازه‌های آبی تاریخی شوشتر به شهرستان دزفول سفر می‌کنند.
آرامگاه یقوب لیث صفاری در جندی‌شاپور شهرستان دزفول مدفون است و این بنا در فهرست آثار ملی میراث‌فرهنگی ایران ثبت شده است. از ویژگی‌های منحصر به فرد آرامگاه، گنبدهای دندانه‌دار مخروطی شکل است که نمونه آن را فقط در خوزستان و در برخی از بقعه‌ها از جمله در دانیال نبی واقع در شوش می‌بینیم.
ساماندهی ورودی محوطه و پیرامون آرامگاه، ایجاد پارکینگ و نصب کانکس نگهبانی از جمله اقداماتی است که برای برپایی نوروزگاه ۱۴۰۴ انجام شده است. پاکسازی کامل محوطه و هرس درختان به مساحت ۱۰ هکتار و حمل با وسایل مکانیکی به بیرون آرامگاه نیز انجام شده است.
کاشت کمربند گل‌های محمدی و رز در آرامگاه یعقوب لیث صفاری، کاشت کمربند گل کاغذی دور تا دور فضای پیرامونی ۱۰ هکتاری آرامگاه یعقوب لیث صفاری، کاشت بیش از ۵۰ نهال خرما محیط پیرامونی آرامگاه و کاشت بیش از ۲۰۰ نهال بومی کُنار (سدر) اطراف آرامگاه از دیگر اقدامات انجام شده در این محوطه است.
آجرچینی اطراف باغچه‌ها به طول ۵۷۰ متر، طراحی، لوله‌گذاری و پوشاندن لوله‌ها برای آبیاری قطره‌ای به وسعت ۱۰ هکتار، محصور کردن فضای سبز جلوی آرامگاه با سیم بکسل و ایجاد و توسعه مبلمان محیطی با بیش از ۱۵ گلدان و پنج صندلی از دیگر اقدامات انجام شده است.
آرامگاه یعقوب لیث و محوطه جندی‌شاپور از جهات دیگر هم اهمیت دارد چون سازمان جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۷ در سی و نهمین اجلاس مجمع عمومی خود در پاریس قدمت تاسیس دانشگاه جندی‌شاپور را یک هزار و ۷۵۰ سال ثبت و آن را به طور رسم کهن‌ترین دانشگاه جهان اعلام کرد.
قدمت این دانشگاه نشان دهنده فرهنگ و تمدن بالای ایرانیان و نقش ایران در پیشرفت علوم مختلف و خدمت به بشریت در طول تاریخ است.
دانشگاه جندی‌شاپور یکی از آثار به جا مانده از زمان حکومت ساسانیان است و با ۱۸ قرن قدمت از باستانی‌ترین آثار فرهنگی خاورمیانه و جهان اسلام محسوب می‌شود. این مرکز علمی در انتقال دانش پزشکی یونانی، ایرانی و هندی به عالم اسلام سهم فراوانی داشته است.
همچنین یعقوب لیث دومین شخص پس از فردوسی برای زنده نگه داشتن زبان فارسی است. به گفته بزرگان فرهنگ و ادب ایران زمین، هرکس با پیشینه ایران نو پس از اسلام آشنا باشد این شیرزاد ایرانی را گرامی می‌دارد. رویگر زاده‌ای که از رویگری به فرمان‌وری رسید. اما ارزش یعقوب لیث، فرمان‌وری او نبود. بسیاراند کسانی که به پایگاه‌های بلند رسیدند و فرمان‌وری کردند. اما آنچه همه ایرانیان را در برابر بزرگمردی آزاده مانند یعقوب به کرنش وا می‌دارد، آنان را بر می‌انگیزد که او را بستایند، کاری بزرگ است که یعقوب انجام داد.
اما چرا وجود آرامگاه یعقوب لیث به عنوان یک ظرفیت مهم فرهنگی و اجتماعی و تاریخی مهم است؟ چون خوزستان سرزمین و گهواره تاریخ و تمدن است. رنگین کمان اقوام است. حضور یعقوب لیث در مثلث میراث‌های جهانی چغازنبیل، شوشتر و شوش این قابلیت را دارد که بتواند جذب کننده باشد و به نشانه‌ای موثر برای جذب تورهای گردشگری تبدیل شود.
استقرار آرامگاه یعقوب لیث در محدوده شهر باستانی جندی‌شاپور که از نخستین شهرهای دانشگاهی پزشکی عهد باستان است این قابلیت را دارد که به واسطه وجود پایگاه ملی جندی‌شاپور به محلی برای تولید فکر و اندیشه و انجام پژوهش‌های فرهنگی تبدیل شود.
بی‌هیچ تردیدی روح یعقوب لیث که شهریاری از دیدار سیستان است، خشنود از خفتن در سرزمین خوزستان است. این سرزمین محل آب‌های جاری است و آفتاب هم در این سرزمین تابناک است و کوهستان‌های ستیغی دارد. مردمانی که در سرزمین‌های کوهستانی و کوهپایه‌ها زندگی می‌کنند به ناچار از زمینه زندگانی خویش از آنچه در پیرامون خود همواره می‌بینند اثر می‌پذیرند. خوزستان سرزمین کوه‌های گرانسنگ است. از همین روست که خوزیان مردمانی‌اند پرتلاش، سخت‌کوش و نستوه‌اند. خوزستانی‌ها به آسانی در برابر دشواری‌ها، بازدارنده‌ها و تنگناها از پای در نمی‌افتند. یعقوب لیث، این رویگرزاده سیستانی در زمرده مردمان با پشتکار و شجاع بود که بر ایرانی بودن خود مفتخر بود. خصلت پهلوانی داشت و از اجتماع گریزان نبود.
از سویی دیگر آب. همه می‌دانیم که آب مایه زندگی است. اگر آب نباشد زندگی نخواهد بود. آب وارونه و پادینه کوه است. کوه نماد سختی و پای برجایی است. آب نماد نرمی و روانی است. خوزیان شکر خوی‌اند. خویی نرم و مهربان دارند. این را می‌توان از نگاهی بسیار فراخ با آب پیوند داد. مردمانی استوار و پایدار که در برابر سختی‌ها و دشواری‌ها وا نمی‌دهند و از پای در نمی‌آیند. این دوگانگی شگفتی‌آور ارزشمند می‌تواند به کوه بازگردد و آب.
یعقوب لیث در دیاری از شرق ایران زاده شده که خود در پیوند با کوه و آب بود و سرانجام در سرزمینی از غرب ایران، یعنی خوزستان چشم از جهان فرو بست که خود سرزمین آب‌های شور، شیرین و روان است و کوه‌های آن سر به فلک کشیده‌اند.
یعقوب لیث از آزاد مردان ایرانی و از عیاران بود. مایه شگفتی هم نیست زیرا که یعقوب در سرزمین پهلوانان زاده شده بود. به پاس دلیری‌ها و ایران دوستی بیکران یعقوب، ما او را گرامی می‌داریم.
او را یکی از برومندترین فرزندان این سرزمین سپند می‌شناسیم.
گزارش از مجتبی گهستونی
انتهای پیام/
نظر شما