به گزارش میراث آریا، کارگاه و نشست سه روزه «خیال کمرزرین» ۲۱ تیرماه ۱۴۰۳، به منظور بررسی یافته‌های کاوش‌های کمرزرین برگزار و آخرین نشست آن در عمارت «توحیدخانه» دانشگاه هنر اصفهان، با حضور مصطفی ده‌پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری که در ادامه سفرهای استانی به منظور حمایت، پایش و ارزیابی مسائل، به این شهر سفر کرده بود همراه شد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در این نشست با بیان اینکه باستان‌شناسی الهیات محض است و گنج، دفینه و سودا نیست، گفت: امروز فضای مجازی بسیار آلوده است و فرزندان این سرزمین دست به غارت میراث نیاکان خود می زنند و آن را در اشکال مختلف به کشورهای دیگر می‌فرستند، امروز کلاهبرداری و شیادی در حوزه میراث‌فرهنگ به اوج رسیده، بر اساس آمار یگان ویژه وزارت میراث‌فرهنگی در سال گذشته بیش از ۹۸ هزار شیء تاریخی توقیف شده که ٩٢هزار شیء آن جعلی بوده است.
این باستان‌شناس با تاکید بر اینکه سواد میراثی باید جزو الزامات ما باشد، ایران را جزو ٧کشور میراثی جهان دانست و افزود: ایران ۹۵ هزار تپه باستانی با بالای ۲۰۰ یا ١٠٠٠ هکتار وسعت دارد و دارای ۱۶۸ بافت تاریخی و ۲۲ هزار هکتار بافت تاریخی است. ایران بنگلادش نیست، با مرور تاریخ از دوران پارینه سنگی تا زمانی که بشر از غار به دشت و به دوره روستا نشینی و شهرنشینی آمد و مدنیت شکل گرفت، خط اختراع و مدیریت کالا و داد و ستد و ترانزیت ایجاد شد، ایران به عنوان چهارراه دنیا اتفاقات عظیم فرهنگی و سیاسی را بخود دیده است.
او با بیان اینکه شهرهای بزرگ تاریخی در ایران نظیر شوش، نهاوند، همدان، ری باستان،زنجان،تبریز، نیشابور کهن و … کم نداریم، افزود: تمامی این سرزمین مملو از مواریث فرهنگی است و ما در قبال آیندگان بسیار مسئول هستیم.
ده‌پهلوان گفت: این سرزمین طلوع‌گاه سنت نبوی است.چرا باید بگوییم باستان‌گرایی در حالیکه ما جز اولین کشورهای توحیدی هستیم؛ افتخارداریم که آغازگر سنت نبوی بوده‌ایم و به همین خاطر است که در ایران، اسلام می‌درخشد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: بازدید از کمرزرین برای من هم خیال بود هم تخیل به عنوان یک باستان‌شناس در چپ و راستم میزان زیادی آثار را می دیدم که هر یک روایتهای زیادی دارند. روایتگری هنوز حلقه مفقوده سرزمین ماست اگر مردم فهمیم ایران بدانند چه میراثی را در دست دارند، به این شکل ناجوانمردانه آن را غارت نمی‌کنند. اسناد معماری و فرهنگ تشیع توسط اوقاف در حال نابودی است با نوسازی در امامزادگان که مملو از کاشی‌های تیموری هستند.
ده‌پهلوان تصریح کرد: میراث‌فرهنگی مانع توسعه نیست، بلکه فرصت است و از جمله آن همین گذر کمرزرین است که مانند امتحان الهی در مسیر مردم اصفهان قرار گرفته که می‌تواند الگوی موفقی برای باستان‌شناسی شهری باشد.کشورهای اروپایی ریز به ریز شهرها ومواریث‌شان را حفظ و روایت می کنند ما هم باید بتوانیم این کار را انجام دهیم.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ادامه داد: ایرانی بودن بسیار وظیفه سنگینی است که امروز باید از عهده آن برآییم ، امروز مردم ما به سواد میراثی و آگاهی نیاز دارند مردم در واقع اصناف و مدیران ما هستند ما درک درستی از مدیریت و ضرورت حفاظت از میراث‌فرهنگی نداشته باشند نمی توانند حفاظت کنند.
او از مسئولان خواست میز گردشگری را در اصفهان فعال کنند و در ادامه افزود: تورهای گردشگری باید بتوانند بازدید کنندگان را به بازدید از محوطه‌های تاریخی ببرند و ایده‌ها نو ایجاد کنند. با یک خرد جمعی، هم افزایی و خودجوشی باید میراثمان را در آغوش گرفته و مدیریت و حفظ کنیم میز گردشگری باستان‌شناسی می‌تواند ثمرات زیادی داشته باشد زیرا از محل درآمد و اقتصاد آن می‌توانیم اشتغالزایی کنیم.
ده‌پهلوان با اشاره به مفهوم تجربه زیستی گفت: عصاره فرهنگی ما تجربه زیستی است او در پاسخ به این پرسش ها که چرا در کشورهای توسعه یافته به عنوان مثال شهر لندن این تعداد موزه وجود دارد؟ چرا اینقدر موسسه شرق‌شناسی شیکاگو هزینه می‌کند که با خاور نزدیک کار کند؟ گفت آنها می‌خواهند تجربه زیستی و باستان‌شناسی زیستی را بفهمند.
این تجربه زیستی یعنی مهندسی قنات، ترانزیت، الگوی معماری شهرسازی و امروز اصفهان می‌تواند الگوی خوبی برای معماری و شهرسازی باشد، امروزه با شهرسازی‌هایی مواجه هستیم که هیچ ارتباطی با ارزشهایی فرهنگی ما که این عقبه فرهنگی را داریم ندارند و اینها حلقه‌های گمشده فرهنگی ما هستند که می توانیم در همکاری با موسسات مرتبط نظیر شهرداری به آنها رجوع کنیم. او در پایان ابراز امیدواری کرد بتوانیم در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اصفهان را به شبکه دانشگاهی کشور متصل کنیم.
در ادامه علی قاسم‌زاده شهردار اصفهان با بیان اینکه با آغاز کار در این پست، سه مأموریت صیانت از اصفهان دیروز، مواجهه درست با اصفهان امروز و ساخت اصفهان فردا را برای خود تعریف کردم گفت: از این در خصوص میراث تاریخی اصفهان دو برخورد افراطی و تفریطی نامناسب وجود داشت، برخی به هر بهانه‌ای از جمله توسعه، تیشه به ریشه هویت تاریخی می‌زدند و برخی دیگر اجازه هر اقدامی به بهانه حفظ و فریز کردن بافت تاریخی را نمی دادند.
او تصریح کرد: امروز نگاه سومی که در قالب کاوش کمرزرین به‌وجود آمده قرار دادن هویت تاریخی در مقابل مردم است.
قاسم‌زاده با اشاره به اینکه طرح جامع اصفهان در حال تکمیل شدن است، افزود: در این امر باید از ظرفیت جوانان استفاده کرد تا این طرح با رعایت ملاحظات بدرستی انجام گیرد. نباید اجازه دهیم اصفهان فردا بدون توجه به اصفهان دیروز شکل گیرد.
شهردار اصفهان این نوید را داد که برای نخستین بار مدیریت بافت تاریخی در اصفهان ایجاد شده و از این به بعد هر اتفاقی در حوزه بافت تاریخی بخواهد شکل گیرد، از مسیر درست خود دنبال خواهد شد.
محمدعلی ایزدخواستی مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان مهمترین قدرت شهرها را روایت ها دانست و تصریح کرد: شهرهایی که مردم را جذب می‌کنند توانسته اند روایت ها را بازگو کنند. او زمینه باستان‌شناسی تاریخی را بهترین و زیباترین فرصت در جنگ روایت‌ها خواند و گفت: توسعه باستان‌شناسی شهری باید مطالبه مردم از مدیران شهری باشد.
او افزود: صحبت از سایت کمرزرین در واقع شفاف‌ترین نوع روایت بعد از هزار سال برای مردم عصر حاضر و بهترین نوع روایت ملموس است. هر اقدامی در خصوص محوطه‌های باستانی باید به ایجاد سایت موزه بینجامد تا روایت ها بخوبی شکل گیرند.
ایزدخواستی گفت: کارگاه سه‌روزه «خیال کمر زرین» تلاش کرد بهترین و زیباترین پیام برای کمرزرین پیدا کند.
در ادامه علی شجاعی‌اصفهانی سرپرست کاوش باستان‌شناسی کمرزرین با قدردانی از حمایت های پژوهشگاه در این پروژه گفت: کارگاه و نشست «خیال کمرزرین» با حضور متخصصان حوزه‌های باستان شناسی، مرمت، شهرسازی، معماری و موزه‌داری در قالب چهار نشست فشرده بهمراه بازدید از محوطه کاوش، بمنظور همفکری و تشریک مساعی برگزار شد.
او با اشاره به کارشناسی ایتالیایی‌ها درباره مسجد جامع و اینکه تا کنون کاوشی به این بزرگی در منطقه انجام نشده بود، افزود: در این کاوش شواهدی از دوره سلجوقیان، آل‌بویه، صفویه و قاجار کشف شد و شواهدی در خصوص چگونگی زیست مردم در عصر صفویه،آثار معماری و یافته‌های منقول دوره‌های مختلف اسلامی از قرن سوم و چهارم هجری تا دوره قاجار و پهلوی اول، درباره بازار قبل ازصفویه اصفهان در این محدوده و در خصوص تولید، عرضه و فروش محصولات به‌ویژه صنایع دستی در این منطقه بدست آمد.
این باستان‌شناس بیان کرد: گذر کمر زرین، یک راسته بازار تولید و توزیع است که تاریخ ایجاد آن به قبل از دوره صفوی و قبل از دوره مغول می‌رسد و در آن بخش‌های مختلفی برای تولید سفال، شیشه، فلز و تزئین آثار مختلف فعال بوده ،همچنین در منطقه تحت کاوش شواهدی از شهرسازی قبل از صفویه به دست آمده است.
قاسمی مسئول برگزاری کارگاه خیال کمرزرین اظهار کرد: شاید باستان‌شناسی ایران در سطح ملی یک همچین مشقی را نکرده بود و قطعا تیم کاوش نقش مهمی در این امر داشته است.
او کاوش کمرزرین را ارزش افزوده معاصر و توسعه دانست و افزود: این کارگاه بر اساس اشتیاق، هم‌افزایی و مشارکت همه افرادی که دغدغه اصفهان داشتند در قالب سه گروه انجام شد.
در ادامه اعضای هریک از گروه ها به تشریح فعالیت های انجام شده در این کارگاه پرداختند.
انتهای پیام/
نظر شما