از اداره برق تا برق سنتور

صدای ساز، شناسنامه ذوق و ظرافت نیاکانمان در طول اعصار و قرون است. کارگاه کوچک و زیبای سازسازی در شهرستان ابهر با انواع تار، سه‌تار و سنتور دست‌سازش تزئین شده و آدمی به وجد می‌آید که چگونه یک کنده درخت به چنین‌سازی تبدیل‌ شده و نوای زیبایی را خلق خواهد کرد.

محمد عظیمی متولد سال ۱۳۴۳ دارای مدرک دیپلم برق و سازنده سه‌تار، تار و سنتور است. علاقه او به ساز سنتور به‌حدی بود که باعث شد ساخت آن را به‌عنوان شغل حرفه‌ای و تخصصی خود انتخاب کند و چوب رفیق و همدم زندگی او باشد. 

شغل شما چیست؟ 

پس از اتمام تحصیلاتم خود هنرستان و رشته برق در اداره برق ابهر به مدت ۵ سال مشغول به کار شدم و بعدازآن به دلیل علاقه فراوانم به ساخت سنتور و ساز سنتور به دنبال این حرفه رفتم. 

چه سازهایی را می‌سازید؟ 

در ساختن سازهای سنتور، سه‌تار، تار و قانون مهارت بسیاری از اساتید فن کسب کردم و با دقت نظر و وسواسی که به خرج می‌دهم سعی می‌کنم سازهای خوبی را بسازم. 

از چه سالی ساز می‌سازید؟ 

از سال ۱۳۶۰ ساز ساختن را به‌صورت حرفه‌ای انتخاب کردم و اولین استادم زنده‌یاد عقیلی اهل شهرستان ابهر بود که با او خاطرات زیادی را دارم و بعدها در تهران زیر نظر مسعود سالاری در تهران ساخت سنتور و ساز را یاد گرفتم و همانجا ۲۰ سال ماندم و کارگاه سازسازی خود را برپا کردم. 

آیا خودتان‌سازی را می‌نوازید؟ 

بله من خودم از کودکی سنتور می‌زنم و همچنین یکی از دخترانم هم این ساز را می‌نوازد. 

بهترین چوب برای ساخت ساز چیست؟ 

انواع چوب برای ساخت تار، سه‌تار و سنتور امتحان شده است اما به عقیده من بهترین نوع آن، چوب توت و گردو است که البته چوب درختان گردو در نواحی مختلف، صدادهی متفاوتی در ساز سنتور دارد. همچنین به‌تازگی از چوب راش استفاده می‌کنند که در برخی شرایط خوب است و صدایی خاص تولید می‌کند و در تکمیل آن از سیم‌های فلزی و گاه استخوان شتر و یا پوست حیوانات استفاده می‌شود. من تمام چوب‌های ساخت ساز را از منطقه ابهر و خرمدره تهیه می‌کنم. 

آیا سازسازی شغل سختی است؟ 

بله بسیار سخت است. ساختن ساز علاوه بر مهارت و تجربه، ذوق و سلیقه خاصی هم می‌خواهد. هر سازسازی برای شروع کارش باید اطلاعات مقولاتی مثل چوب شناسی، ابزار شناسی، صداشناسی و خیلی موارد دیگر را از ابتدای کار با آزمون‌وخطا به دست آورد. این جزئیات همان چیزی است که ما آن را قلق کار هر سازنده‌ای می‌نامیم و لزوماً قابل‌اندازه‌گیری و ثبت نیست. کسی که می‌خواهد هنر سازسازی را به‌طور دقیق بیاموزد باید قبلاً حرفه نجّاری را بداند و در این رشته کارکرده باشد چون دانستن فن نجاری الزامی است تا از آن برای شروع سازسازی استفاده شود

ساز خوب باید چه ویژگی‌ای باید داشته باشد؟ 

صدای ساز، زیبایی و اصول فیزیکی دارد. و باید خرک، دهنه و سیمگر را باید چک کرد. کمیت در ساخت ساز مهم نیست بلکه کیفیت‌سازی که ساخته و به دست مشتری می‌دهم، برایم بسیار اهمیت دارد. 

قیمت سازهایتان چقدر است؟ 

عوامل مختلفی را در قیمت نهایی یک ساز تأثیرگذار است. یکی هزینه چوب و ابزارها و دیگری هزینه دستمزد آن است، نوع چوب و تزئینات در ارزش ریالی ساز مؤثر است و بر این اساس قیمت سازهای ساخته‌شده ما از ۳ میلیون تومان آغاز می‌شود و بسته به میزان کاری که بر روی آن انجام می‌گیرد، قیمت آن متغیر است. مرغوبیت نوع چوب نیز در قیمت ساز مؤثر است و قیمت سازهای مبتدی تا حرفه‌ای با هم متفاوت است و در کنار آن نحوه استفاده از ساز و محل نگهداری آن نیز بر عمر مفید یک ساز تأثیرگذار است. نباید این موضوع را فراموش کرد که استفاده صحیح و مستمر از ساز بر ارزش ریالی و موسیقیایی آن می‌افزاید و رفته‌رفته صدای ساز بهتر و دل‌نشین‌تر می‌شود. 

سازسازی چه حسی برای شما می‌دهد؟ 

زمانی که‌سازی را می‌سازم به این فکر می‌کنم که این ساز در دست یک هنرمند خواهد بود و از نوای دل‌انگیز آن همگان لذت خواهند بود، احساس آرامش و شادی می‌کنم. با تمامی سختی‌ها و نامهربانی‌ها، تمام لحظاتی که در کارگاه بیش از ۱۵ ساعت مشغول ساخت ساز هستم، برایم لذت‌بخش است. من حتی در خانه هم بخشی از کارهای ظریف‌سازی سازهایم را انجام می‌دهم. 

به‌جایی که دوست داشتید در عرصه سازسازی رسیده‌اید؟ 

در دنیا به چیزی اندازه ساز موسیقی علاقه ندارم و نداشتم، اما در این راه لحظه‌ای کوتاهی نکردم. تمام زحماتم را کشیده‌ام تا به اینجا رسیدم. بله به‌جایی که می‌خواستم رسیدم. هر کاری که با عشق و علاقه شروع شود را باید تا لحظاتی که زندگی جریان دارد ادامه داد. 

چه کسی شما را در مسیر سازسازی از همه بیشتر تشویق کرده‌اند؟ 

خانواده ام، دوستانم و نوازندگان. 

آیا فروش خوبی دارید؟ 

بله. خدا را شکر. در سال‌های اخیر فضای موسیقی در کشور بهتر شده و به‌تبع آن اشتیاق به یادگیری آن نیز افزایش‌یافته است، چون موسیقی می‌تواند سبب تعالی روح انسان شود.

انتهای پیام/

کد خبر 1400082293183

برچسب‌ها