مشکوفی، نام میان‌وعده و به قول امروزی‌ها نوعی دسر سنتی است که در ماه مبارک رمضان در سفره‌های افطاری مردم شهرستان نمین به چشم می‌خورد؛ از آنجایی که این دسر بسیار معطر و خوش‌بوست، دلیل نامگذاری این نام احتمالا استفاده از مشک در خوشبو و معطر کردن آن بوده و امروزه از زعفران و هل نیز در معطر کردن این دسر استفاده می‌شود.
در شهرستان نمین از دیرباز این میان‌وعده بیشتر در ماه مبارک رمضان برای سفره‌های افطاری و نذری درست می‌شود و دلیل آن وجود کربوهیدرات موجود در نشاسته است که سطح انرژی بدن را برای روزه‌داران بالا می‌برد و کالری بدن را در طول روز تامین می‌کند.
مشکوفی یک عصرانه یا پس غذای خوشمزه و معطر نیز محسوب می‌شود و بیشتر جنبه درمانی دارد، به‌طوری‌که گلو را نرم می‌کند، سرفه و درد سینه را آرام می‌کند و ضد خفقان به‌ویژه در زمان سرماخوردگی است، اگر فردی سرفه خشک و سینه درد دارد مشکوفی گرم بخورد تا سینه‌اش نرم شود. این میان‌وعده بسیار شبیه فرنی و مسقطی (بدون شیر) است ولی در مشکوفی کره محلی و زعفران هم به مواد اصلی یعنی نشاسته، شیر و شکر اضافه می‌شود.
مشکوفی در اکثر مناطق کشور و به طرق گوناگون و گاهی به‌صورت چندرنگ (زعفرانی، کاکائویی و…) درست می‌شود و سِرو آن در وعده صبحانه و برای کودکان رواج دارد و حتی با الگوگیری از آن، خوراکی‌های مختلفی تهیه و عرضه شده اما بهتر است که این دسر در خانه تهیه شود.
مراحل پخت مشکوفی
برای تهیه این خوراکی خوشمزه و خوش‌عطر شیر سرد را در قابلمه ریخته، نشاسته، شکر، زعفران دم‌کرده و خلال بادام را اضافه و با قاشق چوبی هم می‌زنند تا نشاسته در آن حل شود، قابلمه حاوی شیر سرد و نشاسته را روی حرارت ملایم گذاشته و هم می‌زنند تا مواد گرم شود، کره محلی و گلاب دم‌کرده را درون قابلمه ریخته و باید حرارت قابلمه را کم کرد و مدام مواد را هم زد تا نشاسته گلوله نشود، وقتی مواد به غلظت مورد نیاز رسید حرارت گاز را خاموش و مشکوفی آماده شده را در ظرف مورد نظر ریخته و در یخچال قرار می‌دهند تا سفت و آماده شود و پس از یک ساعت آن را از یخچال خارج کرده و با مغز بادام و پسته، دارچین و گل محمدی تزئین می‌کنند. این دسرِ سنتی و قدیمی کاملا خانگی بوده و در منازل تهیه می‌شود.
شناسایی و احیای غذاها و خوراکی‌های محلی اردبیل
نادر فلاحی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل با اشاره به اهمیت غذاها و خوراکی‌های سنتی منطقه گفت: «شناسایی و گسترش شیرینی‌ها و دسرهای سنتی و محلی استان از مهمترین برنامه‌ها در راستای احیای آن‌ها بوده که در این راستا با تهیه پرونده، ثبت ملی مشکوفی در ردیف میراث ناملموس در اولویت قرار گرفت.»
او با اشاره به قدمت تهیه این خوراکی در شهرستان نمین بیان کرد: «در سال‌های اخیر تلاش شده تا غذاهای سنتی و محلی در تمامی مناطق استان شناسایی شده و با تحقیقات لازم در زمینه ثبت ملی و احیای آن‌ها اقدام شود که با تلاش‌های صورت‌گرفته چندین غذا و خوراکی محلی استان به ثبت ملی رسیده است.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل با تاکید بر اهمیت معرفی و احیای غذاهای سنتی منطقه بیان کرد: «با توجه به ارزش غذایی این خوراکی، با تشویق جوانان و کودکان به مصرف آن‌ها علاوه بر تضمین سلامت جسمی این افراد، زمینه برای احیا و رونق این گونه مواد غذایی سالم و غنی نیز فراهم خواهد شد.»
فلاحی گردشگری غذا را از مهمترین شاخه‌های گردشگری عنوان کرد و افزود: «با توجه به ظرفیت‌هایی که در استان اردبیل در این بخش وجود دارد، با معرفی غذاهای سنتی و محلی استان می‌توانیم شاهد جذب گردشگران غذا به استان باشیم که این امر از مهمترین اولویت‌ها به شمار می‌رود.»
ثبت مهارت تهیه مشکوفی در زمره میراث ناملموس ملی
روح‌الله محمدی معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل درباره تهیه خوراکی و غذاهای محلی اردبیل می‌گوید: «از قدیم الایام در سراسر ایران و به ویژه در استان اردبیل، دسرهای بسیار منحصر به فرد و فوق‌العاده‌ای داریم که معروف‌ترین آن‌ها فِرنی با مربای گل سرخ، حلوای دارچین، کاچی، باسلوق، مُشکوفی، مَسقطی، شله‌زرد و… است.»
او ادامه داد: «در شهرستان نمین نیز از دیرباز میان وعده‌سنتی مشکوفی با توجه به ارزش غذایی آن بیشتر در ماه مبارک رمضان تهیه می‌شد و علاوه بر آن در سفره‌های نذری نیز این خوراکی به چشم دیده می‌شود.»
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل با اشاره به ثبت مهارت تهیه مشکوفی در زمره میراث ناملموس ملی بیان کرد: «در راستای ترویج غذاهای سنتی استان و رونق گردشگری غذا شناسایی روش‌های پخت گوناگون در مناطق مختلف استان، تدوین روش پخت شیرینی‌ها و دسرهای سنتی استان و برگزاری جشنواره‌های مختلف غذا می‌تواند تاثیرگذار باشد.»
انتهای پیام/
